واگرائی خاک پدیده ای است که طی آن ذرات خاک در تماس با آب به صورت شناور در آمده و توسط نیروی حاصل از جریان آب از محیط خارج می گردد. عدم شناخت این پدیده در مطالعات اولیه پروژه ها موجب بروز خسارات و تخریب های قابل توجهی در سازه های ساخته شده بر روی این خاک ها می شود. واگرائی ممکن است ماهیت شیمیائی و یا ماهیت فیزیکی داشته باشد. در خاک های ماسه ای ماهیت واگرائی فیزیکی است. در صورت وجود خاک ماسه واگرا در زیر سازه های آبی، در اثر جریان آب و وقوع پدیده آبشستگی این خاک ها از محیط خارج و باعث تخریب سازه می گردند. با توجه به گستردگی این نوع خاک ها در مناطق مختلف ایران و همچنین با در نظر گرفتن برنامه های توسعه ای کشور در احداث پروژه های عمرانی، شناسایی صحیح این پدیده و انجام تمهیدات مورد نیاز جهت جلوگیری از تخریب این سازه ها امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. تثبیت خاک یکی از روشهای کنترل آبشستگی است که معمولا با استفاده از مواد و روش های مختلف صورت می گیرد. در این پژوهش تاثیر نانوسیلیس و نانورس در کنترل آبسیتگی و یا فرسایش درونی خاک ماسه ای مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور یک نمونه خاک ماسه ای انتخاب و سپس با افزودن مقادیر مختلف نانورس و نانو سیلیس 28 نمونه آزمایشی ساخته شد. سپس آزمایش های وارفتگی و واگرایی( به روش پین هول ) بر روی نمونه ها انجام گردید. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش های انجام شده مشخص گردید که افزایش هر یک از دو ماده نانویی مورد بررسی موجب افزایش مقاومت خاک ماسه ای در برابر ورافتگی می شود. همچنین با انجام آزمایش پین هول بر روی نمونه های ماسه ای مشاهده گردید که این دو نانو باعث کاهش میزان واگرائی خاک ماسه ای می شود. بطوریکه مقدار نانورس مناسب برای کنترل فرسایش درونی ماسه معادل 0/1 درصد و مقدار محلول نانوسیلیس لازم برای کنترل واگرایی خاک ماسه ای ماسه معادل 2 میلی لیتر از محلول مورد استفاده برای 100 گرم خاک ماسه تعیین گردیدند.