امروزه مهاجرت بی رویه به شهرها به صورت معضلی، گریبانگیر کشورهای در حال توسعه از جمله ایران شده است. مسئله مهاجرت بی رویه به شهرها باعث افزایش سریع جمعیت شهرنشین و به تبع آن گسترش و توسعه کالبدی بی نظمی در شهرها شده است. توسعه فضایی و کالبدی شهر، فرایند پویا و مداومی است که اگر این روند سریع و بی برنامه باشد، نه تنها ترکیب فیزیکی مناسبی از فضاهای شهری به وجود نخواهد آمد، بلکه مشکلات عدیده ای را نیز درزمینه دسترسی به خدمات مختلف دامنگیر شهروندان خواهد نمود. عوامل و مسائل بسیاری در رشد و توسعه کالبدی ـ فضایی شهرها نقش دارند که بعضی از آنها در حوزه اقتصادی و برخی در حوزه اجتماعی و سیاسی شرایط لازم را جهت توسعه کالبدی ـ فضایی پیدا می کنند. امروزه مهاجرت در توسعه کالبدی ـ فضایی شهر، نقش مهمی ایفا می کند و شهرها نیز مانند موجود زنده از نظر وسعت، پیچیده تر میگردند و به دنبال این رشد فیزیکی، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها به تدریج دگرگون می شود. بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سببب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آنها شده اند. در حالی که افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن رشد شهرها، توجه به چگونگی کنترل توسعه شهرها و گام برداری در راستای اصول توسعه پایدار را الزامی می نماید. هدف از این تحقیق بررسی و ارزیابی اثرات مهاجرت های روستایی برگسترش کالبدی و جمعیتی شهر پیرانشهر و ارائه راهکارهای مناسب در راستای گسترش کالبدی برنامه ریزی شده و جلوگیری از افزایش بی رویه مهاجرت های روستایی است. جهت بررسی و تبیین موضوع از روشهای تحقیق تاریخی، توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. برای رسیدن به نتایج مربوطه و جواب فرضیه ها از پرسشنامه، نقشه ها و مدل های همچون هلدرن و آنتروپی و "روش مانده آمار حیاتی" استفاده شده است. نتایج بررسی ها حاکی از آن است که مهاجرت های روستایی عامل اصلی گسترش بی رویه کالبدی و افزایش جمعیت شهر پیرانشهر بوده است. مطابق بررسی های انجام شده و پرسشنامه و همچنین استفاده از مدل های هلدرن و آنتروپی معلوم شد که مهاجرت های روستایی باعث گسترش بی رویه کالبدی شهر پیرانشهر شده است. بیشترین گسترش شهر به سمت شرق بوده است. همچنین با توجه به آمار و ارقام بدست آمده از دوره های سرشماری و محاسبات صورت گرفته با استفاده از فرمول های جمعیتی و مشخصا " روش مانده آمار حیاتی" معلوم گردید که مهاجرت های روستایی عامل اصلی رشد جمعیتی شهر پیرانشهر می باشد. واژگان کلیدی: شهر، شهرنشینی، جمعیت، مهاجرت روستایی، گسترش کالبدی، شهر پیرانشهر