دیابت نوع اول از نظر بالینی یکی از شایع¬ترین بیماری¬های غدد درون¬ریز می¬باشد. امروزه در درمان دیابت گرایش به سوی دارو¬های گیاهی که عوارض جانبی کمتری نسبت به دارو¬های شیمیایی دارند روز به روز گسترش می¬یابد. با توجه به خواص آنتی¬اکسیدانی عصاره میوه گیاه جغجغه (prosopis farcta) و نقش آنتی¬اکسیدان¬ها در بهبود دیابت، در این مطالعه اثر عصاره هیدروالکلی این گیاه بر میزان گلوکز خون و بیان ژن پیروات¬کیناز انجام شد. در این مطالعه 45 سر موش صحرایی نر به طور تصادفی در سه گروه شاهد سالم، شاهد دیابتی و دیابتی تحت تیمار با عصاره میوه گیاه جغجغه تقسیم شدند. با تزریق استرپتوزوتوسین (mg/kg 60) در موش¬های صحرایی نر (300-150 گرم) دیابت نوع 1 ایجاد شد. گروه دیابتی تحت تیمار به صورت روزانه (mg/kg 300) عصاره میوه جغجغه را به صورت گاواژ به مدت 30 روز دریافت نمودند. گروه شاهد سالم و شاهد دیابتی آب مقطر دریافت کردند. سپس در روز قبل از تجویز عصاره و روزهای 15 و 30 بعد از تجویز عصاره میزان گلوکز خون اندازه¬گیری شد و بیان ژن pk بافت کبدی توسط روش real-time pcr بررسی گردید. نتایج نشان داد در گروه دیابتی تحت تیمار در روز 15 مطالعه میزان گلوکز خون به طور معنی¬داری نسبت به گروه شاهد دیابتی کاهش یافت ولی پس از آن تا پایان روز 30 تغییری در میزان آن مشاهده نشد. بررسی بیان ژن pk نیز نشان داد میزان بیان ژن در گروه دیابتی تحت تیمار در روز 15 به طور معنی¬داری نسبت به شاهد دیابتی افزایش یافت، سپس تا پایان روز 30 بیان آن تغییر نکرد ولی همچنان از گروه شاهد دیابتی بیشتر بود. نتایج تحقیق حاضر نشان می¬دهد تجویز عصاره هیدروالکلی میوه گیاه جغجغه توانسته در مدت 15 روز احتمالاً از طریق افزایش بیان ژن pk باعث کاهش گلوکز خون شود.