نام پژوهشگر: لمیا جاف
لمیا جاف سعید سلطانی
سیل یکی از بلایایی است که متاسفانه سالانه در جهان به ویژه در کشور ما میلیاردها ریال خسارت مالی و صدها نفر قربانی به جای می گذارد. با افزایش وقوع سیلاب، میزان بودجه لازم جهت کنترل و مقابله با آن نیز افزایش می یابد. از طرفی به دلیل محدودیت های مالی میزان بودجه اختصاصی به امر کنترل و مقابله با سیلاب ممکن است به اندازه کافی نباشد، بنابراین برای مدیریت بهتر مناطق تحت تاثیر سیل، جهت برنامه ریزی و کاهش خسارات ناشی از این واقعه، شناسایی مناطق دارای خطر سیل گرفتگی و یافتن گزینه هایی که در کاهش خسارات سیلاب، بالاترین کارایی را داشته باشد، ضروری می باشد.در این مطالعه، حوضه آبخیز خوانسارکه جز مناطق سیل خیز محسوب می شود، به عنوان حوضه مورد مطالعه جهت ارزیابی خسارت حاصل از سیل انتخاب شد. گام اول برای ارزیابی خسارت سیل، شناسایی مناطق پرخطر و تهیه نقشه سیل گرفتگی می باشد. برای تهیه نقشه سیل گرفتگی لازم است کانال رودخانه و مورفولوژی رودخانه جهت استخراج مقاطع عرضی با استفاده از نرم افزار hec- geo rasوhec-ras برای دوره های بازگشت مختلف شبیه سازی گردد. نرم افزار hec- geo ras به صورت یک الحاقیه در نرم افزار arc map نصب می شود. گام دوم، ارزیابی خسارات شهری مربوط به گزینه های مختلف می باشد. برای رسیدن به این هدف از روش ارائه شده توسط گروه مهندسی ارتش آمریکا که نرم افزار hec-fdaمی باشد استفاده گردید، در واقع نرم افزار hec-fda براساس عمق آب گرفتگی کاربری های مختلف، با در نظر گرفتن دو حالت با و بدون اجرای طرح کنترل سیلاب ، با استفاده از شبیه سازی مونت کارلو که یک نظریه انتگرال گیری عددی می باشد، میزان خسارت سالانه مورد انتظار را برآورد می کند. با توجه به اینکه این نرم افزار عدم قطعیت پارامترهای مختلف را جهت برآورد خسارت سالانه مورد انتظار در نظر می گیرد، برای دخالت دادن این عدم قطعیت ها نیاز است از نظریه انتگرال گیری عددی استفاده شود. با توجه به اینکه نرم افزار hec-fda خسارات شهری را ارزیابی می کند ولی می توان برای ارزیابی خسارت مربوط به کاربری کشاورزی به طور غیرمستقیم از این برنامه بهره برد.به این صورت که بایدکاربری کشاورزی رادر قالب کاربری مسکونی با مشخصات خود به نرم افزار معرفی کرد. گام سوم، تحلیل اقتصادی میزان خسارات وارد شده برای دوره های بازگشت مختلف است. بررسی تأثیر عدم قطعیت و افزایش تعداد تکرار شبیه سازی مونت کارلو نشان داد، هرچه تعداد تکرار شبیه سازی مونت کارلو افزایش می یابد میزان خطای موجود در خسارات ارزیابی شده کاهش می یابد اما شدت کاهش خطا در گام های اولیه بیشتر می باشد همچنین نتایج حاصل از خروجی مدل نشان داد که میزان خسارت وارده به طبقه شهری به میزان56/541217 میلیون ریال می باشد.