نام پژوهشگر: مجتبی راعی دهقی

بررسی تاثیر پول الکترونیک بر ضریب فزاینده پول و عرضه پول
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده اقتصاد 1393
  مجتبی راعی دهقی   داوود دانش جعفری

امروزه با توجه به توسعه بانکداری الکترونیک و پول الکترونیک ماهیت پول تا حدودی تغییر یافته است و باعث شکل گیری تغییراتی در متغیرهای پولی مانند ضریب فزاینده نقدینگی، حجم نقدینگی، پایه پولی و حجم اسکناس و مسکوک در دست مردم شده است. از این رو هدف این پژوهش بررسی تاثیر افزایش حجم ریالی تراکنش های الکترونیک به عنوان پول الکترونیک بر متغیرهای ضریب فزاینده نقدینگی، حجم نقدینگی، پایه پولی و حجم اسکناس و مسکوک در دست مردم است. در این پژوهش در ابتدا با روش ریاضی ایستای مقایسه ای تاثیر افزایش حجم استفاده از پول الکترونیک بر حجم پول و ضریب فزاینده پولی و همچنین کشش حجم پول نسبت به تبدیل یک واحد پول فیزیکی به پول الکترونیک نشان داده شده است. سپس با تصریح مدل های اقتصاد سنجی مناسب و با استفاده از روش همجمعی جوهانسن به بررسی رابطه بلند مدت بین ضریب فزاینده نقدینگی، حجم نقدینگی و پایه پولی با حجم تراکنش دستگاه های خودپرداز و حجم تراکنش دستگاه های پایانه فروش در هر مدل اقتصاد سنجی پرداخته شده است، که نتایج حاکی از وجود رابطه تعادلی بلند مدت در بین متغیرها بوده است. سپس با استفاده از روش تصحیح خطای برداری تاثیر افزایش حجم ریالی تراکنش دستگاه های خودپرداز و پایانه فروش بر متغیرهای ضریب فزاینده نقدینگی، حجم نقدینگی و پایه پولی سنجیده شده است. در نهایت با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی تاثیر افزایش حجم ریالی تراکنش دستگاه های خودپرداز و پایانه فروش بر حجم اسکناس و مسکوک در دست افراد محاسبه شده است. نتایج تحقیق نشان داد که افزایش حجم تراکنش پایانه های فروش منجر به کاهش پایه پولی، افزایش ضریب فزاینده نقدینگی، کاهش حجم اسکناس و مسکوک در دست افراد و افزایش نقدینگی شده است. همچنین افزایش حجم تراکنش دستگاه های خودپرداز باعث کاهش پایه پولی، کاهش ضریب فزاینده نقدینگی، افزایش حجم اسکناس و مسکوک در دست افراد و کاهش نقدینگی شده است.