نام پژوهشگر: الهام گوهریان
الهام گوهریان هادی خانیکی
پژوهش حاضر به مطالعه ارتباطی" ستاره" در سینمای ایران بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است. به این منظور نظریه «ریچارد دایر» مبنی بر "کارکرد ایدئولوژیک ستاره" مبنا قرار گرفته است. دایر جاذبه ستاره را محصول معانی خاصی می داند که ستاره در خود دارد. در نظر دایر ستارگان به مثابه نشانههای تصویری به شمار می آیند که با خود معانی ایدئولوژیک حمل میکنند. در این مطالعه "نیکی کریمی" و "هدیه تهرانی" ستارههای زن دهه 70 انتخاب شدند و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی و تکنیک نشانه شناسی14 فیلم اول کریمی و 13 فیلم اول تهرانی با واحد تحلیل "صحنه" تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد این دو ستاره حامل معانی و ارزشهای ویژه ای هستند که برای دوران آنان جذابیت خاص داشته است. کریمی در فیلمهایش زنی توانمند در خانهداری، سنتی، منفعل، متمایل به ارزشهای معنوی است تصویر وی حاصل گذار از دوران غیبت زن به عنوان ستاره در دهه 60 و ظهور ستاره فعال در نیمه دوم دهه 70 است. تهرانی بر خلاف کریمی در فیلمهایش زنی فعال، مستقل، جسور و دارای اعتماد به نفس، توانمند در حوزههای شخصی و اجتماعی و متوجه به ارزش های مادی است. تصویر هر دو ستاره معلول و البته بازتابی از تغییرات جامعه ایران است. علاوه بر آن، پنج مولفه کارگردانهای مطرح، شخصیت ستاره، نقشهای مقابل، تفاوت ستاره با دیگر زنان فیلم و همچنین نوع فیلمهای ستاره نیز در شکلگیری ستاره دخیل اند.