نام پژوهشگر: سیدعادل صادقی
سیدعادل صادقی بهروز مصطفی زاده فرد
با توجه به محدود بودن منابع آب در بخش کشاورزی، به کارگیری هر راه کار به منظور صرفه جویی در مصرف آب و نیز افزایش سطح زیر کشت از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از این راهکارها استفاده از روش کم آبیاری می باشد. یکی از فاکتورها که در تولید محصولات کشاورزی نقش موثری دارد وجود مقدار کافی از عناصر غذایی و قابل استفاده برای گیاه می-باشد، که در این راستا نیتروژن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به منظور بررسی اثر رژیم های مختلف آبیاری قطره ای (تیپ) و سطوح نیتروژن بر عملکرد چغندرقند یک مطالعه صحرایی در سال زراعی 1393-1392 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی پارس آباد مغان واقع در استان اردبیل به صورت طرح کرت های یک بار خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار برای هر تیمار بر روی گیاه چغندرقند انجام شد. تیمارهای آبیاری شامل: آبیاری معمولی با تامین 100% نیاز آبی گیاه (i100)، کم آبیاری تنظیم شده با تامین 80 % نیاز آبی گیاه (ir80)، کم آبیاری تنظیم شده با تامین 60 % نیاز آبی گیاه (ir60) به عنوان تیمار اصلی و چهار سطح کود نیتروژن شامل: کود دهی حد بهینه (n100)، 25 درصد کمتر از حد بهینه (n75)، 50 درصد کمتر از حد بهینه n50)) و براساس میزان مصرف زارعین محلی (ns) به عنوان تیمار فرعی در نظر گرفته شدند. پارامترهای میانگین وزن 10 ریشه از هر کرت، میانگین قطر 10ریشه از هر کرت، میانگین طول 10 ریشه از هر کرت، تعداد ریشه، وزن اندام هوایی، عملکرد ریشه، عیار خالص، عیار ناخالص، عملکرد قند خالص، عملکرد قند ناخالص اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار آماری sas در قسمت مربوط به داده های گیاهی انجام گردید. در این طرح مقایسه میانگین ها با روش آزمونlsd در سطح احتمال 5% انجام شد. تاثیر بر هم کنش آب آبیاری و کود نیتروژن بر میانگین وزن 10 ریشه از هر کرت، میانگین طول 10 ریشه از هر کرت، تعداد ریشه، عملکرد ریشه، عیار خالص، عیار ناخالص، عملکرد قند خالص، عملکر قند ناخالص و کارآیی مصرف آب آبیاری در سطح احتمال 5 درصد معنی دار شدند. بیشترین و کمترین عملکرد ریشه به ترتیب مربوط به تیمارهای ir100n100 و ir60n75 با مقادیر به ترتیب 77083 و 55416 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین مقدار کارایی مصرف آب آبیاری براساس عملکرد ریشه، قند خالص وقند ناخالص به ترتیب مربوط به تیمارهای ir60ns، ir60n100 و ir60n100 با مقادیر به ترتیب 49/10، 586/0 و 068/1 کیلوگرم در متر مکعب بود. کمترین مقدار کارایی مصرف آب آبیاری براساس عملکرد ریشه، قند خالص وقند ناخالص مربوط به تیمار ir100ns با مقادیر به ترتیب 09/6، 315/0 و 633/0 کیلوگرم در متر مکعب بود. نتایج بهینه سازی عمق آب کاربردی نشان داد با استفاده از 903 میلی متر آب می توان به حداکثر سود خالص نایل شد.