نام پژوهشگر: فرزانه فیاضی

جایگاه واردات موازی در حقوق تجارت بین الملل
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده حقوق و علوم سیاسی 1393
  فرزانه فیاضی   فیصل عامری

به دنبال رشد جهانی شدن، مقوله واردات موازی بیش از پیش مورد توجه واقع شده است. واردات موازی ، واردات کالاهای تحت حمایت مالک فکری به یک بازار دیگر بدون رضایت مالک فکری می باشد و مهمترین عامل ایجاد آن، تفاوت قیمت میان بازار کشورها می باشد؛ بدین ترتیب واردکننده موازی محصولی را از بازار کشوری به قیمت ارزان می خرد و سپس در بازار کشوری دیگر به قیمت گران تر می فروشد. چنین تجارتی از سوی کشورهای توسعه یافته به منظور حفظ برتری رقابتی خود در بازار بین المللی، مورد اعتراض قرار گرفته است و در این راستا از اصل زوال ملی حق پیروی نموده اند؛ اما در مقابل کشورهای در حال توسعه به منظور تأمین بازار خود از اصل زوال بین المللی و بالتبع واردات موازی استقبال نموده اند. این موضوع در مذاکرات سازمان جهانی تجارت نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ اما تا کنون موفق به اتخاذ موضع خاصی نشده است و صرفاً جهت تأمین منافع کشورها با هر سطح توسعه ای، به آنها در این خصوص آزادی عمل داده است. متأسفانه قانون ایران نیز با پذیرش اصل زوال ملی در دو ماده 15 و 40 قانون ثبت علائم و اختراعات 1386، عملاً راه را بر واردات موازی بسته است. با عنایت به اهمیت این بحث و تبعات ناشی از شکل گیری آن، در این نوشتار ضمن تعریف واردات موازی، چگونگی شکل گیری آن و عواقب ناشی از پذیرش یا منع واردات موازی طرح گردید و این نتیجه حاصل شد که پذیرش واردات موازی معقول تر و به صرفه تر است؛ زیرا در نهایت با ایجاد فضای رقابتی منجر به کاهش قیمت ها و رفاه مصرف کنندگان می گردد و همچنین زمینه توسعه صنعتی را فراهم می آورد.