با توجه به نیاز جمعیت رو به رشد بشر به غذا، کشت و کار محصولات کشاورزی از جمله سبزیجات در شرایط محیطی نامساعد نیز گسترش یافته است. از این رو گیاهان در معرض شرایط دمایی، تغذیه ای و اقلیمی نامطلوب و غیر بهینه قرار دارند و مقدار تولید بسته به نوع و توانایی گیاه برای سازگاری با شرایط تنش متفاوت است. به منظور بررسی اثر تنش دماهای نامناسب در ناحیه ریشه و کمبود نیتروژن در محیط کشت این آزمایش با دو گیاه کاهو و فلفل دلمه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه های پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان با سه سطح نیتروژن محلول غذایی (50، 75 و 100) درصد محلول غذایی جانسون و سه تیمار دمای ریشه (?c25± ، ?c15 ± و ?c 35±) با پنج تکرار برای هر تیمار به اجرا در آمد. نتایج نشان داد که با کاهش سطح نیتروژن محلول غذایی در هر دو گیاه در دمای ریشه 35 درجه سانتی گراد مقدار نیتروژن بیش تری جذب گردیده و به دنبال آن مقدار اوره و نیترات بالاتری در بافت های هوایی تجمع یافته است. علاه بر این در دمای 15 و 25 درجه سلسیوس با کاهش غلظت نیتروژن محیط کشت غلظت بالاتری از عناصر فسفر و پتاسیم در بافت های هوایی مشاهده شد. بالاترین مقدار زی توده در دمای بهینه رشد ریشه (25 درجه سلسیوس) و 100 درصد غلظت محلول غذایی جانسون مشاهده شد و در هر سه دمای اعمال شده با کاهش غلظت نیتروژن محلول غذایی رشد هر دو گیاه کم شد. غلظت ترکیبات فنولی در عصاره شاخساره و ریشه در فلفل دلمه ای در دو دمای 15 و 25 درجه سلسیوس با کاهش میزان نیتروژن افزایش یافت اما در کاهو تنها در دمای 15 درجه سلسیوس مقادیر بالایی از ترکیبات فنولی دیده شد. در هر سه دما با کاهش غلظت نیتروژن از مقدار شاخص کلروفیل در فلفل دلمه کاسته شد و البته این کاهش در تیمارهای غذایی در هر دو گیاه در دمای ریشه 35 درجه سلسیوس شدیدتر بود. شدت فتوسنتز در هر سه سطح نیتروژن دمای ریشه 15 درجه سلسیوس در فلفل دلمه و هر سه سطح نیتروژن دمای ریشه 35 درجه سلسیوس در کاهو دارای بالاترین مقدار بود. شدت تعرق در غلظت 50 درصد نیتروژن محلول غذایی جانسون در هر سه دمای اعمال شده بر ریشه کاهو دارای بیش ترین مقدار بود این در حالی است که در فلفل دلمه ای تعرق در هر سه سطح نیتروژن محلول غذایی در دمای ریشه 35 درجه سلسیوس مقادیر بالایی را نشان داد. در نهایت می توان نتیجه گرفت که متابولیسم نیتروژن در این دو گیاه تحت شرایط کمبود نیتروژن در دمای بالا کم تر تحت تاثیر قرار گرفته و دمای پایین اثر تخریبی بیش تری در متابولیسم نیتروژن این دو گیاه دارد.