نام پژوهشگر: عباس پیمانی فروشانی

اثر ورمی کمپوست بر جمعیت پروانه مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta و سفید بالک گلخانهtrialeurodes vaporariorum روی گوجه فرنگی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده کشاورزی 1393
  عباس پیمانی فروشانی   نفیسه پورجواد

کاربرد کود در بستر کشت گیاهان، با تغییر در رشد و نمو و فیزیولوژی گیاه می تواند روابط بین گیاه و گیاهخواران را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به افزایش استفاده از کودهای ورمی کمپوست در کشت های گلخانه ای، اثر کاربردکود ورمی کمپوست در کشت گیاه گوجه فرنگی بر ویژگی های زیستی دو آفت مهم آن به نام های پروانه-مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta و سفیدبالک گلخانهtrialeurodes vaporariorum بررسی شد. در تمام آزمایشات طراحی شده پنج تیمار شامل گیاهان گوجه فرنگی شاهد (بدون کود ورمی کمپوست)، کود جامد %30 و %60 بستر کشت و عصاره آبی ورمی کمپوست %20 و %40 در هشت تکرار در نظر گرفته شد. بررسی ویژگی های گیاهی نشان دهنده افزایش معنی دار ارتفاع، تعداد برگ، وزن خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه در اثر کاربرد کود ورمی کمپوست بود به طوریکه در تیمار با کود جامد %60 بیشترین افزایش مشاهده شد. همچنین بررسی میزان بعضی از عناصر در گیاه، افزایش میزان نیتروژن و پتاسیم را در تیمارهای کود جامد 30 و 60 درصد نشان داد. با بررسی میزان فنول موجود در برگ گیاه مشخص شد که تیمار کود جامد 30 و 60 درصد بیشترین میزان را دارا بود. برای تعیین اثر ورمی کمپوست بر روی حشرات مورد نظر، آزمایشات در دوحالت بدون حق انتخاب و با حق انتخاب انجام شد. در آزمایش دارای حق انتخاب برای سفیدبالک گلخانه، درصد آلودگی برگ ها به تخم سفیدبالک ومیانگین تعداد تخم در هر برگ با کاربرد ورمی کمپوست کاهش یافته به گونه ای که کمترین میزان در تیمار کود جامد %60، کود جامد %30 و عصاره آبی %40 بدست آمد. در مورد پروانه مینوز گوجه فرنگی، کمترین میزان تخم به ازای هر برگ و همچنین بالاترین میزان مرگ و میر مرحله لاروی در تیمار کود جامد %60 مشاهده شد. تخم گذاری پروانه مینوز گوجه فرنگی به طور معمول در زیر برگ انجام می شود ولی با کاربرد کود ورمی-کمپوست، درصد تخم گذاشته شده روی برگ از 62/2 ± 09/7 در شاهد به 63/2 ± 68/16 در تیمار کود جامد %60 افزایش یافت. در آزمایش بدون حق انتخاب ویژگی مرگ و میر ویژه سن اختلاف معنی دار نشان داد ، به طوریکه برای سفید بالک گلخانه در سن دوم پورگی مرگ و میر از صفر درصد به 21/0 ± 10 درصد در کود جامد %60 و عصاره آبی %40 و برای پروانه مینوز گوجه فرنگی مرگ و میر لاروی از 16/0 ± 16/4 درصد در شاهد به 33/0 ± 50/37 درصد در کود جامد %60 افزایش یافت. همچنین تعداد تخم گذاشته شده به ازای هر فرد ماده پروانه مینوز گوجه فرنگی پرورش یافته بر روی گیاه تیمار شده با کود جامد 60 درصد، به میزان 16 درصد کاهش نسبت به گیاه شاهد نشان داد. با توجه به داده های بدست آمده به نظر می رسد کاربرد کود ورمی کمپوست در بستر کشت گوجه فرنگی در مقادیر مشخص با افزایش رشد و نمو گیاه و همچنین کاهش شایستگی حشره گیاهخوار، جمعیت این دو آفت مهم گوجه فرنگی را تحت تاثیر قرار دهد.