نام پژوهشگر: حسنیه السادات شبیری
حسنیه السادات شبیری علیرضا حسینی پاکدهی
در دنیای رسانه ای شده امروز، که در آن محتوای رسانه ها نه خیر مطلق است نه شر مطلق، «سوادرسانه ای» بهترین مأمنی است که می توان با تکیه بر آن از اثرات منفی ومخرب رسانه ها در امان ماند و از محاسن وفواید آن بهره برد. به همین دلیل بسیاری از نهادهای آموزشی دولتی و غیردولتی در دنیا به دنبال آموزش سوادرسانه ای به شهروندانشان هستند. در کشورهای مختلف، روش ها و میزان موفقیت آموزش سواد رسانه ای متفاوت است؛ برای مثال کشوری چون کانادا با سابقه ای طولانی در آموزش سواد رسانه ای، موفق ترین نمونه آموزش سواد رسانه ای در جهان است. اما آموزش سواد رسانه ای در ایران علی رغم فراگیری رسانه ها در کشور، پدیده ای نسبتاً نوظهور محسوب می شود. این پژوهش با هدف مقایسه عملکرد یک کشور الگو در آموزش سواد رسانه ای (کانادا) با کشوری نوپا در این راه (ایران) انجام شد. به همین منظور، عملکرد شبکه آگاهی رسانه ای کانادا که از طریق «وب سایت مدیااسمارتس» به آموزش سواد رسانه ای می پردازد و «وب سایت سواد رسانه ای» ایران که تا امروز، تنها نمونه فارسی آموزش سواد رسانه ای در فضای مجازی بوده است، با روش «تحلیل محتوا» مورد بررسی و مقایسه قرارگرفت. چنانکه 15 درصد مطالب منتشرشده بر روی وب سایت کانادایی و کل مطالب منتشر شده بر روی وب سایت ایرانی که در تاریخ 15 دی 1392بر روی این دو وب سایت قابل دسترسی بود، تحلیل محتوا شد. "متغیرها" نیز براساس نظریه های نظریه پردازان سواد رسانه ای، ساخته شد. از مهمترین یافته های پژوهش موارد زیر است: اکثر مطالب وب سایت ایرانی تنها آگاهی بخش و هشداردهنده بود، درحالیکه بیشتر مطالب وب سایت کانادایی ویژگی های متون آموزشی را دارا بودند. در هر دو وب سایت، آموزش درمورد پیام «سرگرمی» بیش از پیام های «خبر» و «آگهی بازرگانی» بود و دو رسانه نوین «اینترنت و موبایل» در کنار رسانه هایی چون تلویزیون، سینما و... بیشتر موضوع آموزش بودند. وب سایت کانادایی در تدوین مطالب آموزشی از نظریه های متخصصان سوادرسانه ای بهره گرفته بود؛ موضوعی که در مطالب وب سایت ایرانی دیده نمی شود.