تصمیمات ساخت یا خرید یکی از استراتژی های تامین قطعات در صنایع مختلف است. علیرغم تاثیر آن در حیات بنگاه های اقتصادی، نگاه به مساله ساخت یا خرید عموماً کوتاه مدت و مبتنی بر ملاحظات هزینه ای و عملیاتی است. در پژوهش حاضر مدل ریاضی ترکیبی برای تامین قطعات با استفاده از برنامه ریزی آرمانی ارائه شده است. هدف های مدل ریاضی عبارتند از حداکثر کردن سرمایه در گردش، حداقل کردن هزینه تولید و حداقل کردن سرمایه گذاری. در این پژوهش اهداف به آرمانها تبدیل شدند که مقدار چشم انداز آرمانها توسط خبرگان شرکت مورد مطالعه تعیین شد. محدودیت های مسئله شامل فضای انبار، بودجه، نرخ ارز و قطع عرضه در نظر گرفته شده اند. با توجه به زیاد بودن تعداد متغیرها و زمان بر بودن حل آن از روش فرا ابتکاری الگوریتم ژنتیک برای حل استفاده شده است. پس از حل مدل ریاضی در نرم افزار متلب، از تابع زیان تاگوچی و ahp برای ارزیابی و رتبه بندی عرضه کنندگان برای تخصیص قطعاتی که الگوریتم ژنتیک تصمیم خرید را برای آنها بهینه دانسته، استفاده شده است. اثر تغییرات نرخ ارز بر تصمیمات ساخت یا خرید و ارزیابی عرضه کننده با استفاده از تابع زیان تاگوچی و ahp نوآوری این تحقیق محسوب می شود.