نام پژوهشگر: مهتاب نکوکیش
مهتاب نکوکیش رسول قبادیان
از جمله عوامل موثر بر میزان نشت از کانال می توان به خصوصیات هندسی مقطع کانال، عمق آب زیرزمینی و سرعت جریان آب اشاره کرد. بررسی پدیده نشت به دلایل مختلفی که مهمترین آن تلفات آب در کشاورزی و کاهش میزان راندمان در آبیاری است همواره مورد توجه کارشناسان بوده است. در حال حاضر طراحان و دست اندر کاران ساخت و ساز شبکه های مدرن آبیاری در کشور با استفاده از معادلات تجربی موجود، اقدام به محاسبه نشت آب از کانال می نمایند. هدف از مطالعه کنونی واسنجی ضرائب ثابت c موجود در روابط تجربی در منطقه شهرستان کرمانشاه می باشد. بدین منظور در این تحقیق 6 کانال آبیاری بتنی در دو دشت بیله ور و میاندربند انتخاب شدند. در دو ماه خرداد و تیر سال 1392 به روش جریان ورودی – خروجی نشت در کانال های مورد مطالعه اندازه گیری شد. سرعت جریان با استفاده از دستگاه مولینه در مقاطع ورودی و خروجی اندازه گیری شد. سپس با استفاده از داده های اندازه گیری شده، مدلseep2d برای تعیین ضریب هدایت هیدرولیکی کالیبره و واسنجی شد. با مدل کالیبره شده مقدار تلفات نشت به ازای اعماق مختلف آب در کانال محاسبه گردید. همچنین از چهار معادله تجربی اینگهام، موریتس، دیویس ویلسون و مولث ورث ینی دوما برای مقایسه تلفات و تعیین ضریب ثابت روابط تجربی استفاده گردید. در ادامه برای استخراج رابطه ای به منظور پیش بینی ضرائب روابط تجربی ،مدلgep (برنامه ریزی بیان ژن) بکار گرفته شد. در این مدل از دو نسبت بی بعد (t/b,y/b) بعنوان داده ورودی و ضرائب ثابت محاسبه شده بعنوان داده خروجی استفاده گردید. با بررسی پارامترهای آماری، دقت مدل بیان ژن و همچنین روابط استخراج شده جهت تعیین ضرائب ثابت محاسبه گردید. نهایتا مناسبترین رابطه تجربی برای دشت بیله ور اینگهام و برای دشت میاندربند موریتس اعلام گردید. نتایج این تحقیق نشان داد تلفات نشت در اندازه گیری های صحرایی در کانال های b3-1، b3-2 و b2دشت بیله ور به ترتیب 089/0، 097/0 و1146/0 مترمکعب برمترمربع بر روز و در کانال های pc1-sc1، sc2 و sc5 دشت میاندربند به ترتیب 012/0، 01/0 و 0099/0 مترمکعب برمترمربع بر روز می باشد