نام پژوهشگر: زهرا ولی تبار
زهرا ولی تبار فریده حسین ثابت
این پژوهش از دو بخش تشکیل شده است. در بخش اول، برنامهی مدیریت حافظهی هیجانی (emmp) بر اساس نظریهها و پژوهشهای مرتبط با افسردگی و حافظهی هیجانی گسترش یافت و در بخش دوم تأثیر emmp بر کاهش افسردگی در نمونهای از زنان 25 تا 35 ساله مورد بررسی قرار گرفت. اهداف پژوهش حاضر عبارتند از: بررسی تأثیر emmp بر کاهش افسردگی؛ افکار خودکار منفی؛ دید منفی نسبت به خود، دنیا و آینده؛ پریشانی مرتبط با خاطرات فرورونده؛ ارزیابیهای منفی از این بازیابیها و واکنشهای نشخواری، سرکوبی و تجزیهای در برابر خاطرات فرورونده. شرکتکنندگان (n=112) پرسشنامهها را تکمیل کردند و از بین آنها افرادی که افسردگی خفیف (18-10 امتیاز در افسردگی بک) و حداقل یک خاطرهی فرورونده در طول هفتهی گذشته داشتند، به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل جایگزین شدند. گروه آزمایشی به مدت 9 جلسه تحت آموزش با emmpقرار گرفت. برای ارزیابی متغیرها از پرسشنامه افسردگی بک (bdi-ii)، افکار خودآیند (nat)، مثلث شناختی (cti) و پاسخ به فروروندهها (riq) استفاده شد و پژوهش از نوع پیشآزمون-پسآزمون با گروه کنترل و یک پیگیری 30 روزه میباشد. یافتهها اثر بخشی emmp را بر کاهش افسردگی؛ افکار خودکار منفی؛ دید منفی نسبت به خود، دنیا و آینده؛ پریشانی مرتبط با خاطرات فرورونده؛ بازیابیهای منفی از این خاطرات و واکنش سرکوبی در برابر خاطرات فرورونده تأیید کردند. اما emmp تأثیری روی کاهش واکنش نشخواری و تجزیهای در برابر خاطرات فرورونده ندارد. پژوهشهای اخیر نشان دادهاند؛ بین دو حالت کارکردی نشخوار کردن تمایز وجود دارد، به طوری که یکی از آنها سازگارانه و دیگری ناسازگار است. emmp ممکن است از طریق افزایش آگاهی و توجه به هیجانات نشخوار کردن سازگارانه را افزایش دهد. بنابراین برای بررسی دقیق اثربخشی emmp بر واکنش نشخواری باید تمایز بین حالتهای سازگارانه و ناسازگارانهی نشخوار کردن در نظر گرفته شود. واکنش تجزیهای به خاطرات فرورونده مخصوص وقایع آسیبزای شدید است و از آنجایی که نمونهی این پژوهش افسردگی خفیف داشتند و احتمالاً فاقد رویدادهای آسیبزای شدید بودند، بنابراین یافتهها ممکن است ناشی از نمرات پایین آزمودنیها در این مقیاس در پیشآزمون باشد تا عدم اثر بخشی برنامهی emmp.