نام پژوهشگر: مونا زندی
مونا زندی اردشیر هزارخانی
ناحیه شمال غرب ایران یکی از مناطق شناخته شده از لحاظ وجود اندیسای مس می باشد. در قسمت شمالی استان آذربایجان شرقی رخنمونهایی از اندیس های مس دیده می شوند. وجود تشکیلات آهکی در اطراف این توده ها زیمنه مناسبی جهت ایجاد تمرکز هایی از تیپ اسکارن فراهم آورده است. کانسار مس مزرعه یکی از کانسارهای اسکارن مس موجود در سری شیور داغ می باشد. به منظور انجام این پروژه ابتدا به مطالعه ساختاری منطقه پرداخته شده است. بدین ترتیب که با مطالعه درزه های موجود در ناحیه چند سیستم متفاوت دسته درزه در ناحیه مورد شناسایی قرار گرفت که با افزایش شکستگیها در نزدیکی کنتاکت مجراهای موجود برای مهاجرت سیال کانه ساز را افزایش داده اند. همچنین به منظور مطالعه ژئوشیمیایی این کانسار از روش سیالات درگیر استفاده شد. بررسی سیالات درگیر یکی از متدال و ترین و شناخته شده ترین شیوه های مطالعه نهشته های معدنی می باشد. ابتدا مطالعات آماری سیالات درگیر در سنگهای متفاوت موجود در منطقه انجام گرفت . ادخالهای موجود چند فازی، سه فازی و یا دو فاز هستند. سپس مطالعات دینامیک بر روی سیالات درگیر انجام شد. بدین منظور دمای همگن شدن دمای انجلال نمک، دمای ذوب یخ شوری اندازه گیری شد. هیستوگرامهای مربوط به آنها و نمودارهای شوری –دمای همگن شدن رسم گردید. مقدار فشار نیز تخمین زده شده و نمودارهای فشار-دمای همگن شدن ترسیم شد. نتایج حاصله می توان مشاهده نمود که سیالات درگیر موجود در مناطق کانی زایی شده غالبا چند فازی هستند. محدوده کوچک دمای همگن شدن به هر دو حالت مایع و گاز نشان دهنده شرایط جوشش سیال کانه ساز است و محدوده وسیع شوری در ادخالهای موجود در منطقه بیانگر ترکیب شدن سیال می باشد. با استفاده از ارتباط بین شوری و دمای همگن شدن شرایط عادی سرد شدن سیال را می توانیم بازسازی نمائیم. جدا شدن سیال غنی از مواد فرار کم چگالی با شوری پایین همزمان با سیال فقیر از مواد فرار با شوری بالاتر دلیلی برای ذخیره سازی کانیها پینشهاد می شود.