چکیده خسارت ناشی از آسیت یکی از مشکلات مهم صنعت طیور به شمار می¬آید. از آنجا که کمبود اکسیژن ناشی از ارتفاع (از سطح دریا) یکی از دلایل مهم بروز آسیت می¬باشد و مراکز مهم صنعت پرورش طیور در مناطق مرتفعی مانند شهرکرد وجود دارد و بروز آسیت در مرغداری¬های این منطقه بالاست و باتوجه به اهمیت ویژگی¬های هماتولوژیکی در پاتوفیزیولوژی آسیت جوجه¬های گوشتی، مطالعه¬ای در راستای روند تغییرات هماتولوژیکی در جریان آسیت دو منطقه شهرکرد و رشت انجام شد. بدین منظور 240 جوجه گوشتی نر (راس 308) با مدیریت صنعتی در دو منطقه، به مدت 6 هفته پرورش داده شد. در پایان هفته¬های پرورشی خون¬گیری به منظور اندازه¬گیری هماتوکریت، غلظت هموگلوبین و شمارش گلبول¬های قرمزصورت گرفت. جداسازی سرم و پلاسمای خون به منظور اندازه¬گیری فراسنجه¬های بیوشیمیایی انجام گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از نرم¬افزار sas و رویه glm انجام شد. نتایج این تحقیق نشان می¬دهد که تغییرات فراسنجه¬های خونی در شهرکرد و رشت روند متفاوتی را نسبت به یکدیگر دارند. مقایسه فراسنجه¬های خونی در هفته¬های متوالی پرورش در شهرکرد نشان داد که تمامی فراسنجه¬ها به جزء میانگین حجم گلبولی در هفته چهارم پرورش نسبت به دیگر هفته¬های پرورش تفاوت معنی¬داری نشان می¬دهند (01/0>p). همچنین مقایسه فراسنجه¬های خونی در هفته¬های متوالی پرورش در رشت نشان داد که فراسنجه هماتوکریت تغییر شایانی در هفته¬های متوالی نشان نداده و دیگر فراسنجه های خونی از جمله غلظت هموگلوبین و تعداد گلبول قرمز نسبت به هفته های اول تفاوت معنی¬داری نشان دادند که این تغییرات متناسب با افزایش سن پرنده بود. مقایسه فراسنجه¬ها در دو منطقه هم نشان دهنده¬ی تفاوت معنی¬دار فراسنجه هماتوکریت، غلظت هموگلوبین و فراسنجه¬های وابسته به این¬ها در هفته چهارم است (05/0>p). با توجه به تغییر ناگهانی فراسنجه های خونی در هفته چهارم و تغییرات دیگر هفته¬های پرورش در شهرکرد می¬توان نتیجه¬گیری کرد که فیزیولوژی پرندگان در دو منطقه متفاوت بوده و فراسنجه¬های خونی به خوبی مبین یک روند غیرطبیعی در منطقه شهرکرد می¬باشند و با توجه به عدم تفاوت معنی¬دار مشاهده شده در میان فراسنجه¬های بیوشیمیایی در هر منطقه و همچنین در مقایسه دو منطقه می¬توان گفت که فراسنجه¬های هماتولوژیکی در تبیین تفاوت¬های فیزیولوژیکی پرندگان و شروع روند آسیتی مفیدتر هستند.