نام پژوهشگر: عدالت عزت پور

اران در دو قرن اول هجری
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1389
  عدالت عزت پور   حسین مفتخری

دو قرن اول هجری، یکی از مهم¬ترین دوره های تاریخ اسلام به شمار می¬آید که یکی از دستاوردهای آن، فتح سرزمین¬های مختلف و به مرور زمان تشکیل امّت اسلامی در زیر لوای خلافت اسلامی در سرزمین-هایی است که ویژگی¬های جغرافیایی متفاوتی دارند. ارّان نیز از جمله سرزمین¬هایی است که به وسیله مسلمانان فتح شد و با این فتح، وارد مرحله تازه¬ای از تاریخ خود گشت. این سرزمین، در دوران خلافت عثمان بن عفّان در سال های 24-26 هجری به وسیله حبیب بن مسلمه فهری و سلمان بن ربیعه باهلی با صلح فتح گردید و حاکمان ارّان ناگزیر از پذیرش حاکمیت مسلمانان شدند و تحت تابعیت آنان درآمدند. بنابراین، سرزمین ارّان در دو قرن اول هجری زیر سلطه کامل خلفای اموی و عباسی درآمد که گاه تابع ارمنیه(ارمنستان) و گاه تابع آذربایجان بود و والیانی از جانب خلیفه، حاکمیت این سرزمین¬ها را برعهده داشتند. امّا حاکمیت مسلمانان، در این دوران، همواره با اعمال زور و فشار بر اهالی ارّان و شورش¬های پی در پی آنان و همچنین حملات مداوم خزرها به این سرزمین همراه بوده است. به نحوی که این جریانات، باعث شکل¬گیری حوادث جدیدی در ارّان در دوره¬های بعد گردید و این سرزمین را همچون؛ آذربایجان و ارمنستان وارد مرحله تازه¬ای کرد.