نام پژوهشگر: مرضیه بهرآسمانی

شناخت فناوری رنگ های به کار رفته در نقاشی قاجار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و هنر - دانشکده هنر و معماری 1393
  مرضیه بهرآسمانی   محمود طباطبایی

دوره قاجار در تاریخ نقاشی ایران دورانی پر اهمیت و قابل بررسی است؛ چراکه فصل نوینی از نقاشی در این دوره تاریخی آغاز می شود، که با خود نگرش ها و رویکردهای جدید و خاصی را به همراه دارد. دورانی که به شدت متأثر از مضامین و شیوه های اروپایی بوده و مملو از شیوه ها و سبک های متنوع در نقاشی می باشد. هدف اصلی این رساله بررسی و معرفی شیوه های مختلف نقاشی، اعم از کلیه نقاشی های پایه روغنی و پایه آبی این دوره به لحاظ تکنیکی و به صورت توصیفی- تحلیلی می باشد. و همچنین، ساخت رنگ پایه هایی جدید و کاملأ طبیعی با الهام از فرمول های به کار رفته در ساخت رنگ های به کار رفته در انواع نقاشی این عصر، با توجه به طبیعی بودن رنگ های این دوره تاریخی که درست قبل از ورود رنگ های شیمیایی به بازارمحسوب می شود. از اهم نتایج این تحقیق چنین است که در دوره قاجار، به طور کل شیوه های رنگ روغنی با گسترش شدیدی روبه رو بوده و بیشتر مورد توجه هنرمند، جامعه و به ویژه دربار قرارمی گیرند. از آن جا که رنگ روغنی شیوه ای اروپایی بوده است، همین شیوه نقاشی قاجار را به لحاظ ظاهری به سمت فرنگی بودن هدایت می کند. در نهایت نقاشی این دوره حال و هوایی نو ظهور و غیر ایرانی پیدا می کند. از لحاظ تکنیکی، مواد اولیه به کار رفته در رنگ های نقاشی این دوره هنوز هم در صنعت رنگسازی کاربرد دارد؛ ولی استفاده بیش از حد مواد شمیایی و سمی از اعتبار رنگ امروزی می کاهد. با توجه به این که نسخه های قدیم تقریبأ کامل بوده و ماندگاری بالایی داشته اند، می توان رنگ های جدید را بر پایه همین نسخه ها با اندک تغیری و با رعایت اصول بهداشتی ساخت. بر همین اساس، در رساله پیش رو چندین نسخه جدید با ویژگی ها وکاربرد های متنوع مورد آزمایش قرار گرفته و ارائه شد.