نوستالژی اصطلاحی است که از روان شناسی وارد ادبیات گشته و به معنای غم و اندوه و حسرتی است که فرد به هنگام رجوع به گذشته و یادآوری خاطرات لذت بخش خویش، دچار آن می گردد. هم چنین از عوامل ایجاد این پدیده می توان به: غم غربت و دوری از وطن، مهاجرت، دوری از معشوق و محبوب، یادآوری خاطرات دوران کودکی و نوجوانی، آرمانشهر، غم و درد پیری، حبس و تبعید و اندیشیدن به مرگ، اشاره نمود. در این پژوهش سعی بر آن است تا پس از تعریف نوستالژی و شناسایی مولفه های گوناگون آن و نیز بازنگری تاریخچه ی آن در میان ادبیات ملل، به بررسی تطبیقی این پدیده و هم چنین عوامل به وجود آورنده ی آن در میان شاعران منتخب: ابوالقاسم شابی از ادبیات عربی و منوچهر آتشی از ادبیات فارسی پرداخته شود. طی بررسی های انجام شده مشاهده می شود که پدیده نوستالژی - با توجه به برخی زمینه های مشترک بین دو شاعر - در شعر آنها نمود داشته و البته گاه جلوه های گوناگون می یابد. این دو شاعر در برخی از مولفه ها مانند: دوری از معشوق ، آرمانشهر و حسرت سوگ عزیزان، اشعاری تقریبا یکسان سروده اند و البته در کاربرد برخی دیگر چون: آرکائیسم( باستان گرایی) با یکدیگر متفاوت اند.