به¬منظور بررسی تأثیرگرده¬افشانی تکمیلی با استفاده از سوسپانسیون دانه¬گرده غنی¬شده با عناصر بُر و روی بر عملکرد و کیفیت خشک¬میوه پسته رقم اوحدی، پژوهشی در قالب سه آزمایش مجزا در سال¬های 1392-1393 به¬اجرا در آمد. آزمایش اول و دوم به¬صورت بلوک کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار برای هر عنصر در دو مکان مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایش اول شامل اسیدبوریک 01/0 و 02/0 درصد با و بدون دانه¬گرده بود و در آزمایش دوم از تیمارهای حاوی 01/0 و 02/0 درصد روی با و بدون دانه¬گرده استفاده شد ضمن این¬که در هر دو آزمایش گرده¬افشانی آزاد به¬عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نتایج این دو آزمایش نشان داد که استفاده از تیمارهای سوسپانسیون غنی¬شده با عناصر بُر و روی سبب افزایش درصد تشکیل میوه¬نهایی نسبت به شاهد ¬شدند. از سویی دیگر تیمارهای حاوی بُر در آزمایش اول سبب افزایش وزن تر خشک¬میوه، کاهش ریزش میوه، درصد نیم¬مغزی و بدشکلی خشک¬میوه¬ها نسبت به شاهد گردیدند. ضمن این¬که کاربرد روی در محیط¬های سوسپانسیون در آزمایش دوم سبب افزایش وزن تر مغز، عرض خشک¬میوه، درصد خندانی و هم¬چنین کاهش درصد نیم¬مغزی خشک¬میوه¬ها نسبت به شاهد شدند. هم¬چنین درصد جوانه¬زنی دانه¬های¬گرده در قالب آزمایش سوم به¬صورت کاملاً تصادفی با 5 تیمار، 4 تکرار و 3 نوع ژنوتیپ دانه¬گرده (ژنوتیپ مورد استفاده در گرده¬افشانی، ژنوتیپ r27 و ژنوتیپ نر رفسنجان) مورد بررسی قرار گرفت. جهت کشت دانه¬گرده به¬عنوان شاهد از محیط¬ کشت تک¬لایه حاوی 15 درصد ساکارز، 1 درصد آگار و 01/0 درصد اسیدبوریک استفاده شد، هم¬چنین برای جوانه¬زنی دانه¬های¬گرده غنی¬شده با عناصر بُر و روی از محیط کشت دولایه که لایه زیرین حاوی 15 درصد ساکارز و 1 درصد آگار بود استفاده گردید. نتایج این پژوهش حاکی از این بود که درصد جوانه¬زنی¬گرده در شاهد هر سه ژنوتیپ البته به¬جزء در ژنوتیپ نر رفسنجان در مابقی آن¬ها نسبت به تیمارهای سوسپانسیون بیش¬تر بود، هم¬چنین در بین تیمارهای سوسپانسیون، تیمار حاوی اسیدبوریک 02/0 درصد از درصد جوانه¬زنی بالاتری نسبت به غلظت 01/0 درصد بُر و هم¬چنین روی برخوردار بود. در مجموع این¬گونه به¬نظر می¬رسد که کاربرد گرده¬افشانی تکمیلی احتمالاً بتواند راه¬حلی مناسب جهت رفع مشکل گرده¬افشانی در باغ¬هایی با گرده¬افشانی ناکافی باشد که امکان غنی¬سازی دانه¬گرده با عناصر غذایی در آن وجود دارد.