نام پژوهشگر: فردوس آقاگل زاده سیلاخوری
قدرت اله عموزاده فردوس آقاگل زاده سیلاخوری
چکیده: زبان محاوره، زبان روزمره و رایج مردم هر قوم و جامعه بوده و دارای ویژگیهای برجستهای است که ثقیل و نا آشنا برای مخاطب و شنونده نیست.گفتار، شیوهای پویا برای انتقال پیام و اطلاعات است. در حالیکه زبان نوشتار، پیام مکتوب، ثابت و تغییر ناپذیر است و به همان اندازه با خواننده ارتباط برقرار میکند. در زبان گفتار قابلیت تغییر و تصحیح در حین گفتگو وجود دارد. این قابلیت به زبان گفتار(محاوره) امکان میدهدتا به اعتباری از محدودیتهای زبان نوشتاری بیرون آید و از دامنه وسیع و آزادتری برای برقراری ارتباط و انتقال پیام برخوردار باشد. در اصل میتوان گفت که زبان، نقش ابزار را ایفا کرده و وسیلهای برای برقراری ارتباط به منظور انتقال پیام است.در واقع یکی از راه¬های درک ماهیت زبانی هر متن و نوشته¬ای بررسی ویژگی¬های زبان¬شناسی آن است.حال استفاده از زبان ساده در برقراری ارتباط با هر نوع مخاطب بسیار مهم مینماید که زبان محاوره تا حد زیادی این مهم را برآورده میکند. براین مبنا ارائهیشیوههای مطلوب زبان محاوره در نمایشهای رادیویی میتواند به شناخت چگونگی ایجاد ارتباط موثر و پویا با مخاطب کمک شایانی کند تا بتوان با بهرهگیری از ظرفیتهای زبانی موجود در زبان گفتار به خلق آثاریماندگار و تأثیر گذار نایل آییم. این پژوهش به روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی و با استناد به نظریه ارتباطی زبان «رومن یاکوبسن» به الگویی برای ارائه شیوههای مطلوب و باز شناسی کارکردهای زبان محاوره در ادبیات نمایشی، به ویژه نمایشهای رادیویی انجام پذیرفته است. برهمین اساس در مرحله تجزیه و تحلیل، بیست نمایشنامه رادیویی پخش شده از رادیو نمایش مشخص گردید که با توجه به مزایا و معایب این رسانه، شیوههای مطلوب زبان محاوره در نمایشنامه نویسی رادیویی، نه تنها کار سادهای نیست بلکه حساستر از دیالوگ نویسی در دیگررسانههای دیداری- شنیداری است.در نهایت شیوههای مطلوب زبان محاوره در نمایشنامه نویسی رادیویی را میتوان با توجه به بافت، موقعیت و نوع نمایشنامه در پنج مورد برشمرد. اول باید جملات ساده، بی تکلف و قابل فهم بوده. دوم جملات رسا و کوتاه باشند. سوم از واژهها و کلمات روزمره استفاده شود. چهارم کلمات شکسته شود. پنجم در آن ارکان دستوری جابجا شود. کلمات کلیدی: رادیو، نمایش رادیویی،زبان، زبان شناسی، نقش های زبانی،زبان محاوره،دیالوگ