احداث تقاطعات غیرهمسطح در شبکه معابر شهری با هدف ایجاد جریان ترافیک پیوسته، افزایش ظرفیت و همچنین جداسازی فیزیکی مسیرهای ترافیکی به منظور کاهش تعداد برخوردهای ممکن بین وسایل نقلیه با عابرین پیاده و یا وسایل نقلیه با یکدیگر، صورت می گیرد. با این وجود احداث یک تقاطع غیرهمسطح می تواند منجر به افزایش زمان سفر و تاخیر در تقاطعات مجاور آن گردد و همچنین عواملی مانند توپوگرافی منطقه، وجود تاسیسات و زیرساخت های شهری، مسائل زیست محیطی، فنی و شهرسازی، احداث اینگونه تقاطعات را محدود می نمایند. براین اساس انتخاب محل بهینه احداث تبادلات درون شهری در ابتدا مستلزم آگاهی از پارامترهای موثر در فرآیند تصمیم گیری آن بوده و در گام بعدی می بایست پارامترهای مذکور را در قالب یک شبکه تصمیم گیری با ارتباطات داخلی و خارجی و بازخوردها توسط ابزارهایی همچون روش تحلیل شبکه ای (anp) مورد مطالعه قرار داد. لذا با توجه به میزان اهمیت این تقاطعات، ارائه الگویی که انتخاب مناسبترین گزینه ها را تسهیل نماید، حائز اهمیت بسزایی است. اصلی ترین محور این پایان نامه و دیدگاه جدید آن، نحوه تشکیل ساختار تحلیل شبکه ای در انتخاب محل تقاطع غیرهمسطح می باشد. در ساختار مدل تحلیل شبکه ای، انتخاب محل تبادل به دلیل ارتباط درونی و بازخوردهایی که برخی از معیارها با هم دارند و همچنین ارتباط بیرونی معیارها با یکدیگر و یا با سناریوها، می تواند برای هر مطالعه موردی دیگر با تغییرات جزئی به کار رود. در پایان نامه حاضر ابتدا قسمتی از شهر (شهر سنندج) که ترافیک بالایی داشت انتخاب گردید و با وارد کردن بار ترافیک مربوط به سال 1385 و تغییر دادن نقاط اجرای تبادل در نرم افزار شبیه ساز ترافیکی aimsun، شانزده سناریو تعریف شدند. سپس پارامترهای ترافیکی بدست آمده از این شبیه ساز با معیارهای تاثیرگذار دیگر که در مدل تصمیم گیری تهیه شده بودند (با توجه به محل تقاطع و ارجحیت پارامترها به هر کدام از معیارها وزن خاص خود داده شد)، توسط نرم افزار تصمیم گیری super decisions تحلیل گردید و بهترین گزینه ها رتبه بندی شدند. در نهایت بر روی این معیارها تحلیل حساسیت انجام گرفت و هر معیاری که تاثیر معنی داری در نتیجه گیری داشت، با دقت بیشتری بررسی گردید. نتایج حاصله حاکی از آن است که ساخت تقاطع غیرهمسطح تنها در یک نقطه (تقاطع انقلاب) از محدوده انتخاب شده به دلیل نوع توپوگرافی، حادثه خیز بودن و بهبود شرایط ترافیکی با وزن نرمال شده 0.0815 بهترین گزینه بوده، بگونه ای که این سناریو دارای اختلاف معنی دار با گزینه دوم (سناریوی هشتم) با اختلاف بیش از5 درصد، می باشد. در بخش انتهایی پایان نامه فلوچارتی تهیه و براساس آن نوع بهینه تبادل برای یک موقعیت خاص، با توجه به شرایط محل ارائه گردید.