چکیده آتش سوزی در جنگل ها و مراتع باعث نابودی بخش عظیمی از منابع طبیعی می شود. از آنجا که عوامل متعددی در وقوع حریق نقش دارند، پیش بینی دقیق زمان و مکان وقوع آتش سوزی امری دشوار است اما با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی می توان به صورت مکان دار، نقاط دارای خطر بالای آتش سوزی را شناسایی کرده و مدیریت بهتری بر آن ها اعمال داشت. هدف از انجام این پژوهش شناسایی مناطق با ضرایب خطر آتش سوزی بسیار بالا براساس مهمترین فاکتورهای تاًثیرگذار بر مهار و گسترش آتش سوزی می باشد. برای این منظور رابطه بین 3 گروه عوامل انسانی (انگیزشی)، بیوفیزیکی، تجهیزات و امکانات، مشتمل بر 26 متغیر با سطح و تعداد آتش سوزی های رخ داده در هر دهستان استان مورد بررسی قرار گرفت. شناسایی و تعیین متغیرهای مورد بررسی با استفاده از روش پرسشنامه و با محاسبه و جمع آوری اطلاعات مذکور انجام شد. از روش رگرسیون وزن دار فضایی ((gwr برای تهیه نقشه پهنه بندی حریق از نظر سطح و تعداد آتش سوزی های رخ داده طی سال های 1386 تا 1392 و تعیین ارتباط آن با عوامل فوق الذکر استفاده گردید نتایج نشان داد از بین 26 متغیر مورد بررسی از لحاظ تأثیر بر مساحت و تعداد آتش سوزی در عرصه های طبیعی تعداد 6 متغیر شامل متوسط سن نیروهای محافظ (69/0 r=و71/9vif=)، تعداد نیروهای محافظ موجود در هر دهستان (53/0r=- و81/10vif=)، تعداد پرسنل افتخاری موجود در هر بخش (49/0r=- و11/15vif=)، میزان حقوق دریافتی (45/0r=- و08/8vif=)، میزان شاخص پوشش گیاهی موجود در هر دهستان (32/0r= و30/14vif=) و میزان امکانات و تجهیزات اطفاء حریق (4/0r=- و04/11vif=) به ترتیب دارای بیشترین تأثیرگذاری بر روی مساحت آتش سوزی های رخ داده بوده اند. تعداد 6 متغیر شامل میزان حقوق دریافتی ماهیانه (61/0r=- و08/8vif=)، تعداد نیروی محافظ (56/0r=- و81/10vif=)، تعداد پاسگاه حفاظتی (54/0r=- و 2/2vif=)، متوسط سن افراد محافظ (53/0r= و 71/9 vif=)، متوسط شیب عرصه های طبیعی (50/0r= و 99/8 vif=)، تعداد پرسنل افتخاری (42/0r=- و 11/15 vif=) به ترتیب دارای بیشترین تأثیرگذاری بر روی تعداد آتش سوزی های رخ داده بوده اند. در نهایت طبق نقشه های پهنه بندی ترسیم شده دهستان های وردنجان، مرغ ملک، میزدج علیا، پشت کوه اردل و چغاخور دارای بیشترین میزان خطر آتش سوزی و دهستان-های حومه بروجن دارای کمترین میزان از نظر مساحت مورد حریق می باشند و دهستان های میزدج علیا، پشت کوه اردل و ارمند دارای بیشترین میزان خطر آتش سوزی و دهستان میانکوه موگویی دارای کمترین میزان خطر براساس تعداد حریق های رخ داده می باشند که طبق بررسی های صورت پذیرفته، نقشه های به دست آمده تطبیق زیادی با میزان سطح و تعداد آتش سوزی های رخ داده در دهستان های مورد نظر دارند.

مطالعه فنولوژی گیاهان مرتعی به منظور تنظیم برنامه بهره برداری از گیاهان، تعیین زمان ورود و خروج دام، جمع آوری بذر و شناخت ارزش غذایی گونه های گیاهی در مراحل مختلف رشد حائز اهمیت می باشد. در این پژوهش فنولوژی دو گونه مهم مرتعی bromus tomentellus و astragalus cyclophyllon در دو منطقه با شرایط اکولوژیکی متفاوت در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از روش درجه-روز رشد(growing degree day) با هدف تشخیص بهترین زمان برداشت بذر مورد مطالعه قرارگرفت. داده های دما و بارندگی از نزدیک ترین ایستگاه هواشناسی، به مناطق مورد مطالعه جمع آوری گردید. مراحل مختلف فنولوژیک در این گونه ها، هر هفته یکبار روی 20 پایه از هر گونه ثبت گردید. در زمان رسیدگی نسبی بذر از هر گونه به تعداد کافی بذر جهت انجام آزمون های بذری از جمله: تعیین درصد رطوبت، وزن هزار دانه و قوه نامیه و از همه مهم تر دمای پایه برداشت شد. یکی از مهم ترین گام ها در طراحی سیستم درجه-روز رشد، تعیین درجه حرارت پایه است. به این منظور بذر گونه ها درمحیطی کنترل شده در تیمار های حرارتی ثابت (10 ، 15 ، 20 و 25 درجه سانتی گراد) کشت شد و سرعت نمو به صورت تابعی از درجه حرارت تعیین گردید. بهترین خط حاکم بین درجه حرارت و سرعت نمو برازش شده و نقطه ای که از خط مذکور با محور درجه حرارت برخورد کرد را به عنوان درجه حرارت پایه در نظر می گیرند. دمای پایه برای گونه bromus tomentellusبرابر 5/4 و برای گونه astragalus cyclophyllon برابر 8/4 بدست آمد. تجزیه رگرسیون، رابطه خطی بسیار معنی داری بین سرعت نمو و دما برای گونه های مورد مطالعه نشان داد. درجه-روز رشد نیز از تفاضل میانگین درجه حرارت روزانه از دمای پایه محاسبه شد. با جمع درجه-روزهای حادث شده در طی یک دوره مشخص، مقدار درجه-روز رشد لازم برای رسیدن یک گیاه به هر مرحله ای از نمو فنولوژی مشخص گردید. با توجه به آزمون t جفت شده، اختلاف معنی داری بین درجه-روز رشد گونه های مورد مطالعه در هر دو منطقه وجود ندارند. با توجه به نتایج مربوط به درجه-روز رشد و نتایج آزمون های بذر، بهترین زمان برداشت بذر گونه bromus tomentellus زمانی است که میزان درجه روز رشد موثر برابر با 15/662 و میزان درجه-روز رشد فعال برابر با 33/1109 و برای گونه astragalus cyclophyllon زمانی است که میزان درجه روز رشد موثر برابر با 85/836 و میزان درجه-روز رشد فعال برابر با 45/1350 باشد. نتایج نشان می دهد که درجه حرارت یکی از عوامل مهم در تعیین زمان رسیدن بذر است. در نهایت درجه-روز رشد مدل ایده آلی جهت پیش بینی زمان مناسب برداشت بذر و مراحل فنولوژی گیاهان است.