نام پژوهشگر: محممدرضا نعمتی
مریم کریمی محممدرضا نعمتی
قلعه ایرج که از آن به عنوان قلعه گبری نام می برند در ضلع شمالی جاده ارتباطی ورامین به پیشوا در شمال روستای عسگرآباد قرار گرفته است. براساس یافته های باستان شناسی سطحی الارض این قلعه احتمالاً از دوره ساسانی مورد استفاده بوده است، موقعیت حساس و قرارگیری آن در ادامه دشت ری و قرار گرفتن بر سر راه ابریشم و همچنین ابعاد بزرگ و نوع مصالح به کار رفته در معماری آن از ویژگی های مهم این قلعه است. علاوه بر حصار و برجهای نگهبانی وجود خندق دور تا دور حصار قلعه با عرض زیاد و جاری گرداندن آب در داخل آن بیانگر مسائل پیش بینی شده از حوادث حادث در دوران تاریخی در معماری قلعه های داخل دشت در قسمت فلات مرکزی ایران است. این پژوهش در پی آن است تا با استناد به نتایج دو فصل کاوش باستان شناسی (1391 و 1387) یک فصل بررسی و شناسایی و گمانه زنی در قلعه ایرج به جمع آوری اطلاعات بپردازد که بتوان براساس آن به ماهیت و کارکرد این بنا در دوره ساسانی و مکانیسم های حاکم بر روند تحولات این بنا در دوران تاریخی بپردازد به این منظور تمام اطلاعات فراهم شده در طی پژوهش های پیشین باستان شناسی مورد مطالعه و بازبینی قرار گرفته و ضمن مطالعه جغرافیای تاریخی منطقه شرایطی خواهند بود تا بتواند تصور صحیح از روند شکل گیری و تحولات سازه ای این بنا و از طرفی تحولات فرهنگی این منطقه در دوره ساسانی به دست دهد.