موضوعات اجتماعی و سیاسی از دیرباز مورد توجه شعرای ادب فارسی بوده است. درعصر مشروطه با توجه به تحولاتی که درجامعه شکل گرفت، زمینه برای شکل گیری انقلاب ادبی فراهم گردید. از میان شعرای این دوره اشرف الدین حسینی (نسیم شمال)، عارف قزوینی و میرزاده عشقی با پرداختن به نیازهای روز جامعه، ایستادگی در برابر استبداد، حمایت از طبقات فرودست جامعه به گونه ای در برانگیختن مردم برای مقاومت در برابر استبداد و استعمار موثر بودند. این پژوهش به شیوه ی توصیفی- تحلیلی به انتقادهای اجتماعی و مبارزه سیاسی شعرای یاد شده می پردازد. بر اساس نتایج این پژوهش از بین شعرای مذکور سیداشرف الدین حسینی به لحاظ صراحت لهجه نسبت به دو شاعر دیگر ممتاز است و خواسته های به حق مردم را در دوره مشروطه بازتاب داده است. و به ویژه با تکیه بر اعتقادات مذهبی و توصیف طبقات محروم جامعه به بیان دردهای اجتماعی پرداخته است.

روایت های شفاهی به عنوان یکی از مهم ترین شاخه های ادب عامه در ادوار مختلف تاریخ فرهنگی ما نقش بسزایی داشته است. یکی از مهم ترین شاخه های این روایت ها، روایت های ملی ـ پهلوانی است که دست مایه ی بسیاری از آثار کلاسیک منظوم و منثور ما هستند. آثاری چون شاهنامه ی منثور ابومنصوری و شاهنامه ی فردوسی از گردآوری و بازآفرینی همین روایت های شفاهی به وجود آمدند. در دوران ما نیز مرحوم سید ابوالقاسم انجوی شیرازی توانسته از طریق برنامه ی فرهنگ مردم بخش زیادی از این روایت ها را گردآوری نموده و در مجموعه ی سه جلدی فردوسی نامه جاودانه کند. این روایت ها برگرفته از سینه ی پاک و پر عطوفت مردمانی است که آرمان ها و تمنیات بلند خود را در قالب این روایت ها ریختند از این رو از نظر علومی چون جامعه شناسی و مردم شناسی بسیار حائز اهمیت هستند. در این پژوهش سعی نمودیم با تطبیق و تحلیل روایت های فردوسی نامه انجوی شیرازی با شاهنامه فردوسی، به وجوه تمایز این دو روایت بپردازیم و تأثیرات شاهنامه را بر این روایت ها بیان کنیم.

هوشنگ مرادی کرمانی، فرهاد حسن زاده و شهرام شفیعی، نویسندگان مطرح و طنزپرداز معاصر در حوزه ی کودک و نوجوان هستند که با آثار برتر خود به ترتیب «قصّه های مجید»، «روزنامه های سقفی همشاگردی» و «انفجار کیک خامه ای» توانسته اند جایگاه خود را در میان مخاطبانشان تثبیت کنند. پژوهشگر در این پایان نامه بر آن است به مقایسه ی شیوه های طنزپردازی در آثار این سه نویسنده و بیان شباهت ها و تفاوت های آن ها بپردازد.این پژوهش به شیوه ی توصیفی – تحلیلی، با هدف توسعه و بهبود حوزه ی طنز پردازی، با آوردن نمونه، شیوه های شناخته شده ی نقد ادبی و تکنیک های طنز پردازی، اثر هر یک از نویسندگان مورد نظر را با شواهد، نقد و بررسی می نماید و نشان می دهد که هر سه نویسنده برای ایجاد فضایی طنز آمیز از شیوه های بزرگ نمایی، کوچک نمایی، طنز موقعیت، بازی زبانی - بیانی، تشبیه، بهره گیری از ضرب المثل و...استفاده کرده اند.امّا تفاوت کلّی در قالب و شیوه ی بیان آن هاست .بدین گونه که هوشنگ مرادی کرمانی و شهرام شفیعی از قالب داستان و فرهاد حسن زاده از قالب گزارش نویسی بهره برده اند. شیوه ی بیان طنز در اثر هوشنگ مرادی کرمانی نیرومندتر، پخته تر و تأثیرگذارتر از دو اثر دیگر است و ماهیت طنز در اثر شهرام شفیعی کمتر وجود دارد