نام پژوهشگر: غلامرضا بخشی خانیکی
رقیه مخبری علائ الدین کردنائبج
دست¬ورزی کشت¬های سلولی با الیسیتورها یکی از استراتژی¬های مهم جهت القای متابولیت¬های ارزشمند در بیوتکنولوژی گیاهی است. بدین منظور در این مطالعه اثر امواج us و تنش شوری بر رشد، تولید متابولیت¬های اولیه و ثانویه در کشت سلولی ریزجلبک dunaliella salina مورد بررسی قرار گرفت. کشتهای سلولی تحت اثر تیمارهای امواج us (40 کیلو هرتز) به مدت زمان 5/2، 5 و10 دقیقه و شوری با غلظت های 2 مولار و3 مولار کلرید سدیم در قالب طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار قرار گرفت. پارامترهای مورد اندازه گیری عبارت بودند از؛ رشد سلولی، محتوای پروتئین کل، رنگیزه¬های فتوسنتزی (کلروفیلa وb، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها)، پتانسیل آنتی اکسیدانی، میزان پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی، مقدار ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، آنتوسیانینها، قندهای محلول، بتاکاروتن و گلیسرول. نتایج نشان داد که با افزایش مدت زمان تابش امواج us و غلظت شوری تعداد سلولها، مقدار رنگیزه¬های فتوسنتزی کاهش یافت. در مقابل پروتئین کل، پتانسیل آنتی اکسیدانی، میزان پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی، مقدار ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، آنتوسیانینها، بتاکاروتن و گلیسرول افزایش یافت. بیشترین میزان بتاکاروتن در حالت تیمار انفرادی، در زمان 10 دقیقه تابش امواج us، شوری 3 مولار و در تیمار تلفیقی آن دو، به ترتیب با مقادیر 3/12، 9/11 و 8/14 میلی گرم در لیتر اندازه گیری شد. همچنین بیشترین میزان گلیسرول در شوری 3 مولار، 10 دقیقه تابش امواج us و تیمار تلفیقی آن دو به ترتیب 7/11، 5/13 و 08/16 میلی گرم در لیتر اندازه گیری شد. بنظر میرسد امواج us و شوری با تحریک سلولها و القای پاسخهای دفاعی و متابولیسم ثانویه، باعث افزایش مقدار بتاکاروتن و گلیسرول در سلول ها گردید. کلمات کلیدی: d. salina ، کشت سلولی، امواج us، شوری، بتاکاروتن، گلیسرول