نام پژوهشگر: زهرامینوش سیاوش حقیقی
رویا شریفی عبدالعلی ملماسی
سنگ ادراری اگزالات کلسیم یکی از شایع ترین سنگ های ادراری در گربه ها می باشد. مکانیسم دقیق تشکیل سنگ اگزالات کلسیم در گربه ها مشخص نبوده و شامل تعامل میان جنس، ژنتیک (نژاد)، عوامل تغذیه ای و محیطی می باشد. با توجه به اهمیت بیماری سنگ های ادراری اگزالات کلسیم در گربه ها و با توجه به اینکه طبق منابع جهانی در دو دهه ی اخیر به طور ناگهانی شیوع سنگ ادراری اگزالات کلسیم در گربه ها روند افزایشی داشته و %53 از سنگ های ادراری در این گونه ی حیوانی را به خود اختصاص داده، این بیماری توجه بیشتری را به خود معطوف ساخته است. در حال حاضر هیچ پروتکل درمانی برای حل کردن سنگ اگزالات کلسیم وجود ندارد. اکثر درمان ها به صورت حمایتی و نگهدارنده می باشند. جیره هایی وجود دارند که جلوی عود سنگ اگزالات کلسیم را می گیرند اما هنوز اثر آن ها مورد مطالعه قرار نگرفته و مشخص نمی باشد که تا چه حد در جلوگیری از عود این سنگ می توانند موثر واقع گردند و شواهد علمی جهت اثبات اثر آن ها بسیار محدود می باشد. در پزشکی و دامپزشکی روش های درمانی کنونی عوارض جانبی و هزینه ی زیادی داشته و موفق به جلوگیری از عود بیماری نشده اند. همانطور که گفته شد عوامل مختلفی در بروز سنگ اگزالات کلسیم نقش دارند، یکی از این عوامل اسیدی شدن ادرار می باشد. اسیدی کردن جیره می تواند سبب افزایش آزادسازی کربنات کلسیم از استخوان ها به عنوان بافر متابولیک شده و منجر به هایپرکلسیوری گردد که زمینه را برای ایجاد این سنگ ادراری فراهم می کند. از آنجا که هیچ داروی رضایت بخشی برای جلوگیری از تشکیل سنگ اگزالات کلسیم موجود نمی باشد، لذا در سال های اخیر درمان های جایگزین یا مکمل جهت کنترل ph ادرار اهمیت قابل توجهی یافته اند. نتایج حاصل از این مطالعه می تواند یافته های سودمندی در پیشگیری از بروز سنگ اگزالات کلسیم در انسان نیز به همراه داشته باشد. هدف اصلی مطالعه حاضر، ارزیابی تأثیر اسیدی کردن تجربی ادرار گربه ها در تشکیل کریستال های ادراری اگزالات کلسیم می باشد. در این مطالعه 8 قلاده گربه ی نر بالغ پس از تأیید سلامتی و عدم ابتلای آن ها به سنگ ادراری به طور اتفاقی به 2 گروه شاهد و مداخله تقسیم شدند و به مدت 30 روز مورد مطالعه قرار گرفتند. این حیوانات در دمای 25 درجه سانتیگراد تحت سیکل 12 ساعت روشنایی/خاموشی در بیمارستان تخصصی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران نگهداری شدند. گروه شاهد: شامل 3 گربه که گوشت مرغ پخته شده و آب کافی در اختیارشان قرار گرفت. گروه مداخله: شامل 5 گربه که گوشت مرغ پخته شده و آب در اختیارشان قرار گرفت و جهت اسیدی کردن و ایجاد کریستال های کلسیم اگزالات در ادرار، به مدت 30 روز اتیلن گلیکول با دوز غیر کشنده (mg/kg130) دریافت کردند. جمع آوری نمونه های ادراری و سونوگرافی از دستگاه ادراری در روزهای صفر، 15 و 30 مطالعه صورت گرفت. نمونه های ادراری از نظرکریستالوری (کریستال های کلسیم اگزالات مونوهیدرات و دی-هیدرات) مورد بررسی قرار گرفت. ph و وزن مخصوص ادرار اندازه گیری شد. براساس این مطالعه، اتیلن گلیکول در روزهای 15 و 30 منجر به رسوب کریستال های کلسیم اگزالات مونوهیدرات و دی هیدرات درکلیه گروه مداخله شد. از لحاظ نتایج مشاهده شده در سونوگرافی در گروه مداخله، ته نشینی کریستال های میکروسکوپیک کلسیم اگزالات در بخش های قشری و مرکزی کلیه منجر به افزایش اکوژنسیته مدولا و به ویژه کورتکس نسبت به طحال گشت و افزایش طول کلیه ها نیز مشاهده گردید.