اصل تناسب جرم و مجازات، از مهم ترین اصول جزایی اسلام و از واجبات و الزامات مجریان حکومت اسلامی است. اعمال مجازات تا آن اندازه مجاز است که برای جلب مصلحت و دفع مفسده کافی باشد و بیش از آن اثرات و مقاصد شارع مقدس را از بین می برد. آنچه نظام جزایی اسلام را متمایز از دیگر جوامع کرده است،رعایت تناسب جرم و مجازات در فقه جزایی است،که این مهم در سایه ی اصل فردی کردن مجازات که در واقع تطبیق مجازات با شخصیت و اوضاع و احوال مجرم است، پدیدار گشته است. نمونه هایی از فردی کردن مجازات در کتب فقهی،روایی شیعه و اهل تسنن بیان شده،که فقها و حقوق دانان شیعه و سنی در اجرای این اصل اتفاق نظر دارند و تنها تفاوت آراء فقها در نحوه ی تحمیل و کیفیت مجازات است. برخی فقهای امامیه معتقدند که توبه با شرایط خود درجرایم حدی موجب سقوط مجازات می شود و مجازات موضوعیت ندارد؛ولی علمای عامه در این حکم اختلاف نظر دارند؛گروهی موافق اند که توبه موجب سقوط مجازات است و گروهی مخالف اند،گروهی نیز قائل به تفضیل هستند.رعایت تناسب مجازات گویای نوعی قاطعیت است نه خشونت؛ و مجازاتهای اسلامی هنوز می تواند بعنوان یک نظام پایدار کارایی داشته باشد. واژگان کلیدی: جرم، مجازات، تناسب جرم و مجازات، فردی کردن مجازات