چکیده راندمان استفاده از پروتئین در شکمبه پایین است. افزودنی های خوراکی نظیر آنتی بیوتیک های یونوفره راهی برای افزایش این راندمان است. اما نگرانی های اخیر درمورد افزایش مقاومت به آنتی بیوتیک ها باعث تلاش برای یافتن جایگزینی برای این افزودنی هاست. به نظر می رسد ترکیبات ضدمیکروبی گیاهی نظیر عصاره های گیاهی و روغن های اسانسی جایگزین های مناسبی برای آنتی بیوتیک ها باشد. این مطالعه جهت ارزیابی اثرات سطوح مختلف روغن های اسانسی آویشن شیرازی، اکالیپتوس و رازیانه (0، 100، 250، 750 و 1000 میکروگرم در میلی لیتر) و سطوح مختلف از مخلوط یکسان روغن اسانسی آویشن شیرازی، اکالیپتوس و رازیانه، مخلوط آویشن شیرازی و اکالیپتوس، مخلوط آویشن شیرازی و رازیانه و مخلوط اکالیپتوس و رازیانه (0، 250، 500، 750 و 1000 میکروگرم در میلی لیتر) بر تولید گاز ، فراسنجه های تخمیر شکمبه و جمعیت پروتوزوآ در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. مایع شکمبه از 6 بز مرغوز تغذیه شده با جیره تمام علوفه ای با استفاده از لوله مری جمع آوری شد. گاز تولیدی در ساعات 1 تا 96 ساعت از گرمخانه گذاری بدست آمد. در آزمایش جداگانه اثر همه تیمارهای آزمایشی بر تعداد پروتوزوآی کل و جنس های مختلف بررسی شد. همچنین گاز تولیدی بعد از 24 ساعت گرمخانه گذاری، ph، نیتروژن-آمونیاکی، کل اسیدهای چرب فرار، تولید متان، توده میکروبی، ماده آلی تجزیه شده و انرژی متابولیسمی اندازه گیری و برآورد شد. پتانسیل تولید گاز (b) و سرعت تخمیر(c) در تمام تیمارهای آزمایشی کاهش یافت درحالی که فاز تأخیر (l)افزایش نشان داد. ph در همه تیمارها، بجز آویشن شیرازی و اکالیپتوس، اندکی بالاتر از شاهد بود. تولید نیتروژن آمونیاکی در همه تیمارها بجز اکالیپتوس و مخلوط روغن اسانسی اکالیپتوس و رازیانه و غلظت کل اسیدهای چرب فرار در همه تیمارها بجز مخلوط آویشن شیرازی و اکالیپتوس و مخلوط آویشن و رازیانه کاهش یافت. همچنین گاز تولیدی 24 ساعته، تولید متان و میزان ماده آلی تجزیه شده کاهش یافت، درحالیکه ضریب تفکیک پذیری در همه تیمارها افزایش یافت. انرژی متابولیسمی در تمام تیمارها کاهش نشان داد. تیمارکردن با روغن اسانسی تعداد پروتوزوآ کل و جنس های انتودینیوم، ایزوتریشیا، دیپلودینیوم و افریواسکولکس را کاهش داد. بطوریکه در بیشتر تیمارها در سطوح بالا جنس های ایزوتریشیا، دیپلودینیوم و افریواسکولکس کاملاً ناپدید شد. نتایج این مطالعه نشان داد که همه روغن های اسانسی مطالعه شده در این تحقیق می توانند در تعدیل تخمیر شکمبه موثر باشند. همچنین نتایج ما نشان داد که روغن های اسانسی در غلظت های بالا، فعالیت ضد میکروبی وسیعی از خود نشان می دهند، که باعث توقف فرآیندهای تخمیری می شود. واژه های کلیدی: روغن اسانسی، آویشن شیرازی، اکالیپتوس، رازیانه، تخمیر، پروتوزوآ