نام پژوهشگر: محمد رضا جعفرزاده شیرازی
بهمن ناصرپور امیر اخلاقی
در این پژوهش با هدف بهبود ویژگی های منی، هنگام نگهداری برون تنی، پودر فسفاتیدیل کولین به رقیق کننده منی خروس های مولد گوشتی مسن سویه کاب 500 افزوده شد. 36 خروس مسن (در سن112 هفتگی) به طور تصادفی گزینش شدند. خروس ها برای انزا ل گیری با روش مالش شکمی برای 2 هفته عادت دهی شدند. به مدت 6 هفته و هر هفته یک بار انزال گیری انجام شد. پس از هر بار انزال گیری، نمونه های منی با هم آمیخته و با رقیق کننده سکستون، رقیق شدند. هر هفته رقیق کننده سکستون تهیه و یک ساعت قبل از انزال گیری، به 5 بخش برابر تقسیم و به آن ها به ترتیب مقدار صفر، 5/1، 5/2، 5/3، 5 میلی گرم پودر فسفاتیدیل کولین (به ترتیب برای تیمارهای 1 (شاهد) تا 5) افزوده و در دمای 39 -37 درجه سانتی گراد نگهداری شدند. نمونه ها با نسبت 1 به 4 (یک بخش منی و 3 بخش رقیق کننده ) رقیق، و هر تیمار به 12 نمونه برابر تقسیم و 6 تکرار از هر تیمار در دمای اتاق (24 – 19 درجه سانتی گراد) و 6 تکرار در دمای یخچال (6 -4 درجه سانتی گراد) نگهداری شد. پس از گذشت 6 ساعت و 24 ساعت، برای هر تیمار ویژگی های منی (جنبایی، درصد اسپرم های زنده، درصد اسپرم های نابهنجار،host hypoosmotic swelling test)) و غلظت tbars منی برای 3 تکرار ارزیابی شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی و داده ها با رویه mixed واکاوی شد. میانگین ها با روش میانگین کمترین مربعات و تصحیح برای آزمونtukey، مقایسه شدند. اثر فسفاتیدیل کولین بر تمام فراسنجه های منی معنی دار بود. میانگین تمام فراسنجه های اسپرم در دمای 6 -4 درجه سانتی گراد و در زمان 6 ساعت نگهداری بهتر از دمای اتاق و زمان 24 ساعت بود. تیمار دارای 5 میلی گرم فسفاتیدیل کولین نسبت به تیمار شاهد، موجب افزایش 10 درصدی در جنبایی و اسپرم زنده و یکپارچگی غشای اسپرم شد. درصد اسپرم های نابهنجار در تیمار دارای 5/3 میلی گرم فسفاتیدیل کولین، 7% کمتر از تیمار شاهد بود. غلظت tbars منی در تیمارهای دارای فسفاتیدیل کولین، تفاوت معنی داری با تیمار شاهد نداشت. اثر برهم کنش تیمار × دمای نگهداری برای تمام فراسنجه ها (به جز برای غلظت tbars) معنی دار بود. اثر برهم کنش تیمار × زمان و تیمار × دما × زمان برای هیچکدام از فراسنجه ها معنی دار نبود. تیمار دارای 5 میلی گرم فسفاتیدیل کولین در دمای 6- 4 درجه سانتی گراد بیشترین جنبایی و درصد اسپرم های زنده را داشت اما در دمای اتاق، تفاوت معنی داری با تیمار شاهد نداشت. همچنین، در دمای اتاق تیمار دارای 5/3 میلی گرم فسفاتیدیل کولین، بیشترین جنبایی و درصد اسپرم های زنده را داشت. با توجه به همبستگی جنبایی و زنده مانی اسپرم با نرخ باروری، می توان گفت که افزودن فسفاتیدیل کولین به رقیق کننده منی خروس های مولد گوشتی مسن ، احتمالا موجب افزایش نرخ باروری شود.