نام پژوهشگر: دره دادجوی توکلی

بررسی گناه از دیدگاه مولانا در دفتر اول و دوم مثنوی معنوی
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - پژوهشکده ادبیات 1392
  محسن دستار   عالیه یوسف فام

چکیده: این پایان نامه با عنوان"بررسی گناه از دیدگاه مولانا در دفتر اول و دوم مثنوی معنوی"در پنج فصل، با بهره گیری از منابع کتاب خانه ای و استفاده از روش اَسنادی، به بررسی گناه در سه سطح، شامل، کلیات انحراف از هنجار های دین اسلام، رفتارهایی که باعث عدول از ارزش های متصوفه می شود، و نیز رفتارها و اعمالی که از دیدگاه مولانا و با تکیه بر عرفان و اصول فکری خودش، گناه نامیده می شود، پرداخته و سپس راه کارهای پیش نهادی وی (مولانا)، برای رهایی از عواقب هر گناه را، به-صورت مجزا از هم، بیان می نماید. پژوهش پیش رو، با هدف بررسی رفتار های مخالف با اصول اسلام و متصوفه (شامل اصول دینی، اخلاقی و اجتماعی)، و نیز کاوش بَد هنجارها به عنوان گناه در دیدگاه نوین و ساختار-شکن مولانا، از راه ردیابی در دفتر اول و دوم مثنوی شریف، به سامان رسیده؛ و یافته های حاصل شده از توصیف و تحلیل داده ها، چنین نتیجه می دهد که، از نظر شیخِ بلخ، هر رفتاری که بر خلاف اصول اسلام، متصوفه و تفکرِ عرفانیِ منحصر به فرد مولانا، انجام گیرد، گناه محسوب می شود؛ البته مولوی، با اندیشه ای ساختار شکن، جهل را عامل اصلی بسیاری از گناهان دانسته و پای بندی به اصول انسانی-عرفانی، پیروی از تعالیم اسلام و صوفیه، از راه گسترش فرهنگ توبه، لزوم توجه به پیر و مرشد و سرانجام، خِردگرایی را از اساسی ترین راه کارهای گریز انسان از بند دیوِ گناه می داند. واژگان کلیدی: گناه- مولانا- مثنوی- متصوفه- انحراف از هنجار- اصول اخلاقی.