نام پژوهشگر: ایوب بازوند
ایوب بازوند حسین هاشمی
چکیده سازند آسماری در یال جنوبی تاقدیس سرکان، در بیست کیلومتری شمال شرق پلدختر و در حاشیه جاده اصلی پلدختر-خرم آباد، با ناپیوستگی فرسایشی روی سازند شهبازان و به صورت هم شیب و تدریجی زیر سازند گچساران قرار دارد. این واحد سنگی در برش چینه شناسی مورد مطالعه شامل 132 متر آهک دولومیتی، دولومیت، و سنگ آهک می باشد که بر اساس تغییرات سنگ شناسی به طور غیر رسمی به سه واحد سنگی تقسیم شده است. واحد سنگی شماره 1 شامل 5/75 دولومیت و آهک دولومیتی متوسط تا ضخیم لایه به رنگ کرم تا خاکستری روشن، واحد سنگی شماره 2 شامل 5/24 متر آهک دولومیتی ضخیم لایه به رنگ خاکستری روشن، و واحد سنگی شماره 3 شامل 32 متر آهک و آهک های دولومیتی ضخیم لایه ستیغ ساز به رنگ خاکستری روشن می باشد. مطالعه 83 نمونه از سازند آسماری در برش چینه شناسی مورد مطالعه منجر به شناسایی 33 گونه (متعلق به 23 جنس) از فرامینیفرای بنتونیک و دو گونه (مربوط به دو جنس) از جلبک های قرمز شد. در 32 متر قسمت فوقانی این واحد سنگی در برش چینه شناسی مورد مطالعه، علاوه بر افزایش تنوع فرامینیفرا، ماکروفسیل ها از جمله شکم پایان، دوکفه ای ها، و سایر آثار زیستی نیز فراوان می شوند. بر اساس گسترش چینه شناسی فرامینیفرای شناسایی شده به خصوص فرم های شاخصی مانند borelis melo curdica، meandropsina iranica و borelis melo melo بیوزن هایpseudolituonella reicheli - bigenerina sp. - chilostomella sp. assemblage zone و borelis melo curdica – borelis melo melo assemblage zone در نهشته های مورد مطالعه شناسایی شده اند. براساس پراکندگی چینه شناسی فرم های مورد مطالعه، نهشته های سازند آسماری در برش چینه شناسی یال جنوبی تاقدیس سرکان به میوسن پیشین (آکیتانین-بوردیگالین) نسبت داده می شوند. مقایسه رسوبات سازند آسماری در برش چینه شناسی سرکان با نهشته های این واحد سنگی در برش های چینه شناسی همجوار مانند ماله کوه (شمال پلدختر) و گازرده (شمال شرق پلدختر) حاکی از آن است که علیرغم وجود لیتولوژی مشابه، از نظر ضخامت و سن نسبی سازند آسماری تغییراتی دیده می شود. به این ترتیب که سازند آسماری در برش چینه شناسی سرکان کمترین ضخامت را داشته و در برش چینه شناسی گازرده فقط مربوط به بوردیگالین می باشد. برای رسوبات مورد مطالعه تجمع نوع فورامل (foramol) و محیط رسوبی رمپ داخلی (لاگون) با ویژگی آب های گرم الیگوتروف تا مزوتروف، عمق کم، شوری بالا (به دلیل فراوانی فرامینیفرهای با دیواره پورسلانوز) و شرایط نفوذ نور یوفوتیک (به دلیل حضور فرامینیفرهای پورسلانوز بزرگ و کوچک فاقد منفذ) در نظر گرفته شده است.