انقلاب مشروطه نقطه ی عطفی در تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران بود که ساختار حکومت استبدادی را متحول نمود. برای نخستین بار مباحثی مانند حاکمیت قانون، حقوق ملّت، مشارکت عمومی و محدودکردن قدرت پادشاه در اندیشه های سیاسی روشنفکران ایران مطرح شد و از طرف دیگر ظلم، فساد، ناکارآمدی حکومت قاجار، نفوذ بیگانگان، دادن امتیازات مختلف به غربی ها مالیات های سنگین و گرانی موجب نارضایتی اجتماعی گردید. هم زمان با این مسائل اعزام دانشجویان به اروپا، انتشار روزنامه های مختلف و گسترش مدارس جدید موجب آگاهی بخشی مردم گردید و دریافتندکه علّت اصلی پیشرفت غرب و عقب ماندگی ایران را می توانند در حاکمیت قانون در غرب و نبود آن در ایران جست وجو کنند. این نارضایتی ها از سطح نخبگان جامعه فراتر رفت و موجب بیداری عمومی و نارضایتی اجتماعی گردید و همین نارضایتی های اجتماعی و اقتصادی ضرورت تغییرات اساسی در نظام حکومتی و به دنبال آن انقلاب را لازم و ضروری می کرد. در نتیجه نارضایتی های اجتماعی و اقتصادی در ارتباط باهم دو عامل مهم در انقلاب مشروطه محسوب می شوند و نقش به سزایی در وقوع آن داشتند.