نام پژوهشگر: منصور صادقی گوغری

بررسی دیدگاه ابوهلال عسکری در معجم الفروق اللغویه از نگاه لغویان و مفسران (شماره 1999 تا 2362)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران 1393
  منصور صادقی گوغری   علی غضنفری

یکی از مشکلات فهم زبان عربی وجود الفاظ مترادف است که در معنی شبیه به هم می باشندو غالب دانشمندان علم لغت مانند: ابن عربی،ثعلب،ابن فارس و ابو هلال عسکری عقیده بر عدم ترادف در کلمات قرآن دارند که باآموزه های قرآن نیز مطابق است. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا در قرآن هم الفاظ مترادف وجود دارد؟ در این پژوهش، ضمن بیان دیدگاه ابو هلال نظر عدّه ای از لغویان و مفسران را نیز مورد بررسی قرار داده ایم. لذا در مورد وجود یا عدم وجود واژگان مترادف در قرآن می توان گفت: الفاظ مترادف در آن به کار نرفته است و هر لفظی معنای ویژه خود را دارد و کلمات، تنها از جوانبی با هم مترادف هستند. پژوهش حاضر با روش تحلیلی وتوصیفی وبه شکل کتابخانه ای جمع آوری گردیده است که دارای مقدمه، کلیات تحقیق ودو فصل میباشدکه در فصل اول به تعریف مفاهیم بنیادین وکلید واژه ها پرداخته و فصل دوم به بررسی لغوی وتفسیری شمارگان:1999 تا2362 از کتاب معجم الفروق اللغویه پرداخته شده است. در ابتداء متن ابو هلال به فارسی ترجمه گردیده وبسامد قرآنی واژه هااز قرآن استخراج شده است. سپس فرق گفته شده در کتاب فروق اللغه، با جستجو در کتب لغت و بیان معنای ریشه ای واژه ها و نیز بیان نظرات مفسران در تفاسیر منتخب، نظر نگارنده را نیز در خصوص موافق ومخالف بودن دیدگاه ابوهلال )عدم ترادف در الفاظ قرآن) مطرح شده است. حاصل ودست آورد محقق در این پایان نامه این است که نظر ابوهلال در عدم وجود ترادف بین الفاظ مشابه با لغویان در 137مورد مطابقت دارد ودر بیست مورد مخالف است ودیدگاه ابوهلال با مفسران در عدم وجود ترادف در الفاظ مشابه در126 مورد مطابقت داشته ودر 21 مورد مخالف است. از سوی دیگر مقایسه بعضی از لغات مانند مصاکه واعتماد که در کتاب فروق آمده است، صحیح نمی باشد. همچنین قابل بیان است که در بین لغات کتاب فروق، 45 واژه بسامد قرآنی ندارند. ضمنا موارد فوق درجدول تطبیقی این پژوهش ذکر شده است.