آلودگی هوا یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی جهان در سال های اخیر می باشد. بطوریکه این مسئله در شهرهای بزرگ و مناطق با آب و هوای گرم و خشک به یک معضل زیست محیطی مبدل شده است. در این راستا مطالعه حاضر به ارزش گذاری بهبود کیفیت هوا و برآورد تمایل به پرداخت افراد برای کنترل پدیده گرد و غبار در شهرستان اهواز می پردازد. جامعه آماری تحقیق شامل تمام خانوار های شهرستان اهواز بوده و همچنین اطلاعات لازم با استفاده از تعداد 425 پرسشنامه و از طریق روش نمونه گیری خوشه ایی دو مرحله ایی در سال های 1392 و 1393 جمع آوری گردید. علاوه بر این در این مطالعه به مقایسه دو فرمت پرسشنامه دوگانه دو بعدی و دو گانه یک و نیم بعدی پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در مدل برآورد شده بر اساس پرسشنامه دوگانه دوبعدی متغیرهای درآمد، تحصیلات و شاخص آگاهی فرد نسبت به زیان های گرد و غبار تأثیر مثبت و متغیر های سن و مبلغ پیشنهادی تأثیر منفی و معنی داری بر تمایل به پرداخت داشته است. در حالیکه در مدل برآورد شده بر اساس پرسشنامه یک ونیم بعدی، متغیرهای درآمد، تحصیلات، شاخص نگرش های زیست محیطی، شاخص آگاهی فرد نسبت به زیان های گرد و غبار و شغل فرد تأثیر مثبت و متغیر های سن و مبلغ پیشنهادی تأثیر منفی و معنی داری بر تمایل به پرداخت دارد. همچنین بر اساس داده های پرسشنامه دو گانه دو بعدی میانگین سالانه تمایل به پرداخت فرد برای بهبود کیفیت هوا و کنترل پدیده گرد و غبار برابر با 26000 ریال، میانگین تمایل به پرداخت سالانه هر خانوار، 148000ریال و ارزش کل اقتصادی بهبود کیفیت هوا 45563872 هزار ریال می باشد. در حالیکه داده های پرسشنامه دوگانه یک ونیم بعدی نشان می دهد میانگین سالانه تمایل به پرداخت فرد، 56000 ریال، میانگین تمایل به پرداخت سالانه هر خانوار، 391000 ریال و ارزش کل اقتصادی بهبود کیفیت هوا 120374824 هزار ریال می باشد. بنابر نتایج این مطالعه افزایش سطح تحصیلات و آگاهی های مردم نسبت به زیان های ناشی از گرد و غبار، تغییر نگرش ها به سمت حفاظت از محیط زیست و استفاده از نیروهای جوان در مدیریت منابع طبیعی و محیط زیست از یک طرف و تجدید نظر و بررسی دقیق سیاست های سدسازی در کشور و رایزنی و همکاری با کشورهای همسایه از طرف دیگر می تواند گام مهمی در کنترل پدیده گرد و غبار باشد. همچنین با توجه به نتایج مقایسه فرمت های مختلف پرسشنامه، استفاده از فرمت پرسشنامه یک و نیم بعدی در مطالعات علمی توصیه می شود.