واژه تمدن در علوم اجتماعی از واژه هایی است که در تحلیل های تاریخی- اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. تمدن ها بر اساس نوع تکوین، اشکال مختلفی دارند و هر یک دارای ویژگی هایی هستند که می توان به وسیله آن، تمدن ها را از یکدیگر باز شناخت و تقسیم بندی نمود. یکی از این تمدن ها، تمدن اسلامی است که مبتنی بر جهان بینی اسلامی است. در این پژوهش در پی آن هستیم که نخست بارزترین شاخصه و ویژگی های این تمدن را که زاییده اسلام و گسترش آن است همچون: توحید مداری، آزادی طلبی، عدالت گری، دانش پروری، امنیت گرایی، جهان شمولی و... از منظر آیات و روایات مورد تبیین و بررسی قرار دهیم و در نهایت شیوه ی تحقق تمدن اسلامی را بررسی نموده و تأثیر عواملی مانند ترویج یکتاپرستی، رواج تفکر و اندیشه، گسترش علم آموزی، توسعه امربه معروف و نهی از منکر، گسترش فرهنگ بخشش و ... را در پیدایش تمدن اسلامی تبیین نماییم. در این پژوهش از روش کتابخانه ای – اسنادی و با تکیه بر روش کیفی استفاده شده و تحلیل آن از نوع تحلیل محتوایی استنباطی است.

چکیده واژه تمدن در علوم اجتماعی از واژه هایی است که در تحلیل های تاریخی- اجتماعی مورد استفاده قرار می گیرد. تمدن ها بر اساس نوع تکوین، اشکال مختلفی دارند و هر یک دارای ویژگی هایی هستند که می توان به وسیله آن، تمدن ها را از یکدیگر باز شناخت و تقسیم بندی نمود. یکی از این تمدن ها، تمدن اسلامی است که مبتنی بر جهان بینی اسلامی است. در این پژوهش در پی آن هستیم که نخست بارزترین شاخصه و ویژگی های این تمدن را که زاییده اسلام و گسترش آن است همچون: توحید مداری، آزادی طلبی، عدالت گری، دانش پروری، امنیت گرایی، جهان شمولی و... از منظر آیات و روایات مورد تبیین و بررسی قرار دهیم و در نهایت شیوه ی تحقق تمدن اسلامی را بررسی نموده و تأثیر عواملی مانند ترویج یکتاپرستی، رواج تفکر و اندیشه، گسترش علم آموزی، توسعه امربه معروف و نهی از منکر، گسترش فرهنگ بخشش و ... را در پیدایش تمدن اسلامی تبیین نماییم. در این پژوهش از روش کتابخانه ای – اسنادی و با تکیه بر روش کیفی استفاده شده و تحلیل آن از نوع تحلیل محتوایی استنباطی است. کلید واژه ها: قرآن، حدیث، تمدن اسلامی، فرهنگ