دیابت ملیتوس، یک بیماری است که در نتیجه کمبود انسولین یا کاهش عملکرد آن در بدن ایجاد می شود.از دیرباز گیاهان دارویی در درمان بیماری دیابت بکار رفته¬اند لذا بررسی علمی اثربخشی و عوارض احتمالی آن¬ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه خاصیت، آنتی دیابتیک و آنتی لیپید پراکسیداتیو عصاره هیدروالکلی گیاه تلخه (acroptilon repens) بررسی شد همچنین قبلا نشان داده شده است که عصاره هیدروالکلی گیاه nepeta assurgensدارای خاصیت هیپوگلیسمیک است. به دنبال یافتن مکانیسم این اثر در این مطالعه اثر عصاره هیدروالکلی گیاه n. assurgens بر بیان ژن sglt2 در بخش قشری کلیه بررسی شد.بدین منظور ابتدا برای القا دیابت نوع i، استرپتوزوتوسین (stz) با دوز mg/kg65 به صورت داخل صفاقی به موش¬های صحرایی نر تزریق شد.7 روز بعد از تزریق stz، خون گیری انجام و موش¬هایی که سطح سرمی گلوکز آنها از mg/dl250 بیشتر بود، دیابتی در نظر گرفته شدند. موش¬های دیابتی به 3 گروه تقسیم و ml5/0آب مقطر و mg/kg 300 عصاره a. repens و mg/kg100 عصاره n. assurgens به مدت 14 روز به صورت خوراکی دریافت کردند. بعد از دوره 14 روزه، در شرایط ناشتا خون¬گیری از موش¬ها انجام شد. سپس نمونه خون¬های جمع آوری شده از دو گروه اول جهت سنجش فاکتورهای بیوشیمیایی سرم (گلوکز، کلسترول، تری¬گلیسرید، hdl، کراتینین، alt، ast) با روش اسپکتروفتومتری با کیت¬های مربوطه بررسی شد و سنجش میزان پراکسیداسیون لیپیدی در سلولهای قرمز خون (rbcs) مورد سنجش قرار گرفت. در دو گروه دیگر از موش¬های نرمال دریافت کننده ml5/0 آب مقطر و mg/kg300عصاره a. repens نیز فاکتور های فوق اندازه گیری شد. ضمنا نمونه¬ای از بخش قشری کلیه موش¬های نرمال، دیابتی و دیابتی دریافت کننده mg/kg100 عصاره n. assurgens جدا و برای سنجش میزان بیان ژن sglt2 به روش real time qpcr در ?70- نگهداری شدند. نتایج نشان داد که تجویزعصاره هیدروالکلی گیاه a. repens با دوز mg/kg300 به مدت 14 روز، سطح سرمی کلسترول، تری گلیسیرید، alt، ast،vldl، ldl و کراتینین را به طور معنی¬داری کاهش داد وسطح سرمی hdl را به طورمعنی¬داری افزایش داد ولی بر سطح سرمی گلوکز اثر معنی¬داری نداشت. و همچنین میزان مالون دی آلدئید (mda) در rbcs در گروه دیابتی دریافت عصاره a .repens در مقایسه با گروه دیابتی به طور معنی¬داری کاهش یافت و در موش¬¬های نرمال دریافت کننده عصاره با دوز mg/kg 300 به مدت14روز،اثر معنی¬داری روی فاکتورهای سرم نداشت و لذا سمیت نداشت. دیابت سبب افزایش بیان ژن sglt2 در کلیه گردید و تجویز 14 روزه عصاره هیدرو الکلی گیاه n .assurgens با دوز mg/kg100 باعث کاهش معنی داری در بیان ژن sglt2 در بافت قشری کلیه شد(p<0.05،3/0±67/0 vs.54/0±3/2).