نام پژوهشگر: شبنم بیرونی
شبنم بیرونی فریدون رضازاده
آنفلونزای اسبی از جمله بیماری¬های ویروسی حاد و بسیار مسری است، که توزیع جهانی داشته و می¬تواند با ایجاد همه¬گیری¬های وسیع، کفایت و اعتبار اسبداری را در یک منطقه و حتی یک کشور با خطر مواجه سازد. اگر چه این بیماری بیشتر مواقع با تلفات اندکی همراه می¬گردد، ولی بروز آن به شکل ناگهانی و وسیع به ویژه در اماکن و زمان¬هایی که اسب¬ها به صورت متراکم نگهداری می¬شوند (مسابقات کورس و نمایشگاه¬های اسب¬ و ...) می¬تواند باعث بروز مشکلات فراوانی برای اسبداران گردد، چرا که در این مواقع هر گونه فعالیت ورزشی در اسب تقریباً غیر ممکن است، و در بعضی مواقع به دلیل پیچیدگی¬های ایجاد شده، مثل بروز عفونت¬های ثانوی باکتریایی، امکان رخداد تلفات نیز وجود خواهد داشت. با توجه به اهمیت جنبه¬هایی از آلودگی این ویروس در اسب-ها که شامل: اپیدمیولوژی، جنبه¬های بالینی، پاتوژنز، پاتولوژی و ایمنی است، تشخیص، مدیریت و درمان از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. اولین قدم در این مسیر هم تشخیص وجود آلودگی در یک منطقه و اعمال روش¬های مدیریتی و واکسیناسیونی مناسب برای جلوگیری از اپیدمی بیماری است. از آن¬جا که تشخیص بیماری¬های تنفسی ویروسی در اسب تا حد زیادی یک تشخیص احتمالی است که فقط بر مبنای علائم بالینی مشاهده شده استوار است، لذا استفاده از روش¬های آزمایشگاهی مستدل و کم خطا در این زمینه می¬تواند کار¬گشا باشد. علی¬رغم گزارش موارد مشکوک به بیماری از سطح اسبداری¬های مناطق مختلف کشور، مطالعات قابل دسترس اندکی در ایران بر روی اسب¬های مشکوک انجام شده است. از جمله این مطالعات می¬توان به موارد زیر اشاره کرد: مطالعه قدردان مشهدی و همکاران(2005) در اهواز که با روش hi روی 100 نمونه سرمی اسب انجام شد که فقط دو مورد واجد تیتر پادتن علیه ساب¬تایپ h3n8 بودند. مطالعه حسن¬پور و همکاران(2012) شیوع سرمی آنفلونزای اسبی در تبریز با روش الایزا مورد بررسی قرار گرفت که از 174 نمونه سرمی اخذ شده ،14 (3/7%) مورد مثبت گزارش شده است. مطالعه لقمانی و همکاران(2013) در استان تهران با استفاده از روش الایزا، که از 126 نمونه خون وریدی تعداد نمونه¬های مثبت از نظر آنفلونزای اسبیa ، 85 نمونه (46/67%) گزارش شده است. مطالعه بدیعی و همکاران(2013) در استان فارس به روش الایزای رقابتی شیوع سرمی بیماری آنفلونزای اسبی را 5/2% ( 15 نمونه از 600 نمونه سرمی است) بیان کرد. مطالعه حسن¬پور و همکاران(2014) در استان اردبیل، برای بررسی شیوع سرمی آنفلونزای اسبی از 194 اسب 8 مورد مشکوک (1/4%) گزارش شده است. با توجه به اینکه این مطالعات اکثراً در مناطقی که از نظر جغرافیایی دارای آب و هوایی سرد هستند (آذربایجان، اردبیل و تهران) و یا در فصول سرد سال (در اهواز) انجام شده¬اند، و با توجه به افزایش احتمال بقاء و گسترش ویروس در این شرایط جغرافیایی و فصلی اهمیت بررسی بیشتر این عامل بیماری¬زا و وجود و عدم وجود آلودگی بین اسب¬های منطقه آذربایجان شرقی با کمک روش-های هرچه دقیق¬تر آزمایشگاهی (روش¬های مولکولی) که مطمئن¬تر و مستدل¬تر هستند، در دستور کار قرار گرفته است