نام پژوهشگر: سیدرحیم موسوی
سیدرحیم موسوی جلال ولی الهی
چکیذه آگاهی وپی بردن به ارزش های مناطق حفاظت شده ومحیط های طبیعی یک منطقه،تضمین کننده ی اکوتوریسم پایدارآن منطقه است.طبیعت گردی بایدبه حفاظت واحیاء منابع اکوتوریسم کمک کندوبرپایه ی الگوهای پایدارمصرف وتولی استوارباشد.منطقه حفاظت شده شالومنگشت،منطقه ای است کوهستانی،که درحوضه آبخیزرشته کوههای زاگرس واقع شده وطبیعتاً متأثرازویژگی های مورفولوژیکی آن است.این منطقه بدلیل حفاظت ازگونه های جنگلی و جلوگیری از تخریب و قطع درختان، به عنوان یکی از "مناطق 10درصدحفاظت ازمنابع جنگلی"درخوزستان شناخته شده است. بکربودن وداشتن جاذبه های طبیعی مانندچشم اندازهای برجسته وممتازنظیرساحل دریاچه کارون3، آبشارزیبای شیوند،وجودباغات درمنطقه سادات موسوی وهمچنین وجودگیاهان نادر وآندمیک،پرندگان بومی ومهاجر،تنوع آداب و رسوم جوامع محلی، و تمدن تاریخی شهر ایذه باعث جذابیت خاص این منطقه شده است این پژوهش باهدف بررسی قابلیت های اکوتوریسمی وارائه برنامه مدیریت راهبردی توسعه اکوتوریسم،ازتاریخ 5/10/92 تا 25/4/93درمنطقه حفاظت شده شالومنگشت به انجام رسید.اطلاعات موردنیازدراین پژوهش ازطریق مراجعه حضوری وبازدیدمیدانی،مطالعات کتابخانه ای وتوزیع پرسشنامه جمع آوری گردید.بدین منظوردرابتدابه شناسایی جاذبه های طبیعی،میراث فرهنگی وتاریخی وتاسیسات زیربنایی دراین منطقه اقدام شد.سپس برای رسیدن به هدف پژوهش از روش تحلیلی swot که مبتنی بر شناسایی عوامل داخلی (نقاط ضعف و قوت) و عوامل خارجی (فرصتها و تهدیدات) محیط تحت بررسی است، بهره گیری شد. بدین ترتیب عوامل داخلی و عوامل خارجی فراروی توسعه اکوتوریسم منطقه مورد مطالعه شناسایی و در جداول ife و efe (جداول تجزیه و تحلیل عوامل راهبردی داخلی و خارجی) مورد بررسی وارزیابی قرارگرفت.درادامه ازطریق ماتریس ie (ماتریس ارزیابی داخلی و خارجی) موقعیت فعلی اکوتوریسم منطقه سنجیده وراهبردهای تدافعی مبتنی برتوسعه اکوتوریسم منطقه پیش بینی گردید.براین اساس در ماتریس swot راهبردهای مبتنی بررشدوتوسعه اکوتوریسم به منظور به حداقل رساندن نقاط ضعف وپرهیزازتهدیدات منطقه پیشنهادشد.درنهایت برای اولویت بندی راهبردهاازماتریس برنامه ریزی کمی راهبردی(qspm) استفاده گردید،که براین اساس راهبردwt5 (توسعه برنا مه های تبلیغاتی متناسب بافرهنگ جامعه در راستای توسعه گردشگری در منطقه مورد نظر) با امتیاز 93/5 بالاترین امتیازرابه خوداختصاص داد.که این راهبردمی تواند بیانگرضعف اطلاع رسانی عمومی، وعدم شناخت و آگاهی مردم از منابع عظیم گردشگری طبیعی وآثارفرهنگی وتاریخی کشور ومنطقه مورد نظر باشد. کلمات کلیدی : 1- اکوتوریسم 2- شالومنگشت 3- منطقه حفاظت شده 4- swot