نام پژوهشگر: ساناز ملا جعفری
ساناز ملا جعفری بهزاد رضوی فرد
امروزه ، حق برخورداری از محیط زیستی سالم بعنوان یک حق مستقر در حقوق بین الملل و حقوق داخلی اغلب کشورها تلقی می شود که با وجود بروز و شیوع انواع آلودگیهای زیست محیطی از جمله ارتکاب جرایم آلوده کننده هوا حق مزبور مورد تخلف واقع شده است. جرایم آلوده کننده هواکه ازمهم ترین انواع جرایم زیست محیطی به شمار می روند هم علیه افراد جامعه و هم علیه مالکیت و هم علیه آسایش عمومی هستند و به همین سبب جرایمی ترکیبی بوده و دارای ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی می باشد. درزمینه پیشگیری ازجرایم آلوده کننده هوا،پیشگیری عام مطرح است که در بردارنده شیوه های متعدد کیفری و غیر کیفری می باشد و در جهت خنثی کردن عوامل ارتکاب جرم و کاهش آن بکارمی رود. پیشگیری غیر کیفری،در دو حیطه پیشگیری اجتماعی و پیشگیری وضعی مطرح است. پیشگیری اجتماعی در این زمینه به گونه ای است که ایجاب می کند حتی المقدور از تمامی ظرفیت_ های جامعه استفاده شوند بنابراین رویکرد مشارکتی و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه می تواند از وقوع جرائم آلوده کننده هوا جلوگیری کند. اتخاذ تدابیر و روش های آموزشی و فرهنگی و اقتصادی واجتماعی از سوی دولت، نهادها و سازمان های غیر دولتی و مردمی جهت پیشگیری از جرائم آلوده کننده هوا ضروری به نظر می رسد. همچنین پیشگیری وضعی در این زمینه به عنوان یکی از روش های پیشگیری به مجموعه تدابیری اطلاق می شود، که کاهش و حذف موقعیت ها و فرصت های ارتکاب جرم را سرلوحه ی اقدامات خود قرار داده است. با اتخاذ تدابیری از قبیل مدیریت و برنامه ریزی شهری ، طراحی یا مداخله فوری در محیط به صورت هدفمند ودائمی اجرا می شود و بدین طریق می توان از میزان موارد آسیب زا به کیفیت مطلوب هوا و آسایش ساکنان کاسته و میزان موارد بهبودبخش آن را تقویت نمود. البته آنگاه که شیوه های غیر کیفری جهت جلوگیری یا کاهش جرائم آلوده کننده هوا ناتوانند از قویترین ابزار یعنی کیفر استمداد می شود. از این رو با اتخاذ تدابیر فوق می توان جهت پیشگیری از جرائم آلوده کننده هوا برنامه ریزی و اقدام نمود.