نام پژوهشگر: زهرا ورناصری
زهرا ورناصری سعیدرضا خاتمی
لوسمی لنفوئیدی حاد رده سلولی b اختلال در تکثیر و تمایز لنفوسیت¬های b می¬باشد. میزان بروز سالیانه ی لوسمی لنفوئیدی حاد در جهان 3 نفر در هر 100000 نفر است. 8 درصد همه¬ی لوسمی¬ها لوسمی لنفوئیدی حاد می¬باشد (80 درصد در کودکان). ژن¬های بسیار مهمی در تکامل رده¬ی لنفوئیدی b به عنوان فاکتور رونویسی عمل می¬کنند. ژن pax5 یک ژن مهم در تکامل رده سلولیb است که موتاسیون¬های آن در چندین اختلال سلول b همراه شده با تغییرات ژنتیکی دخالت می¬کند. تغییرات ژنتیکی این ژن در 30 درصد موارد بیمار کودک و بزرگسال گزارش شده¬است. اگزون¬های 7، 8 و 9 این ژن دمین فعال کننده رونویسی را کد می¬کنند و این دمین برای عملکرد محصول این ژن بسیار حائز اهمیت می¬باشد. هدف این مطالعه تعیین توالی اگزون های شماره 7، 8 و 9 از ژن pax5 در نمونه های کودک b-all می¬باشد. نمونه¬ی خون 50 بیمار مبتلا به لوسمی لنفوئیدی حاد سلول b جمع¬آوری گردید و پس از استخراج dna و طراحی پرایمرها برای اگزون¬های نامبرده شده، واکنش زنجیره¬ای پلی¬مراز و تعیین توالی انجام گردید. پس از مقایسه ی نتایج حاصل از تعیین توالی با توالی¬های مرجع، مشاهده گردید در هیچکدام از بیماران موتاسیون در این قسمت ژن وجود نداشت. یک پلی¬مورفیسم تبدیل نوکلئوتید g به a(rs:35469494) در اگزون شماره 9 در 8 مورد بیمار (16 درصد کل بیماران) در موقعیت 343 پروتئین pax5 و در موقیعت 36846913 کروموزوم 9 مشاهده گردید، که اسیدآمینه گلیسین را کد می-کند. این پلی¬مورفیسم در 7 مورد به صورت هتروزیگوت و در 1 مورد به صورت هموزیگوت مشاهده گردید. این موضوع بسیار مهم است که برخلاف سایر مطالعات مبنی بر وجود موتاسیون¬ها در اگزون¬های شماره 7، 8 و 9، در مطالعه ما هیچ¬گونه موتاسیون نقطه¬ای در این اگزون¬ها مشاهده نشد و بنابراین این قسمت از پروتئین از نظر موتاسیون¬های نقطه¬ای در بیماران مورد بررسی در استان خوزستان کامل و بدون نقص می¬باشد. به¬نظر می¬رسد در جمعیت مورد بررسی سایر قسمت¬های این ژن و یا سایر اشکالات این اگزون¬ها می¬تواند در بیماری زایی b-all نقش داشته باشد البته برای تائید این مطلب نیاز به مطالعات بیشتر می¬باشد