نام پژوهشگر: بهاره بی صدا
بهاره بی صدا شهرام جلیلیان
تنگه هرمز، معبر ارتباطی خلیج پارس با دریاهای آزاد جهان به شمار می رود. این تنگه نقش مهمی در صادرات نفت و گاز کشورهای حوزه خلیج پارس دارد و به لحاظ استراتژیک یکی از تنگه های مهم دنیا شناخته شده و از ارزش خاص ارتباطی، اقتصادی، نظامی، وژئوپلتیکی برای کشورهای منطقه و فرامنطقه برخوردار است. حراست و نگهداری از آن و نظارت بر چگونگی عبور و مرور در این تنگه، برعهده دو کشور ساحلی آن یعنی ایران و عمان می باشد. نقش ایران در این حوزه بسیار فراتر از عمان است چرا که ایران تمام کرانه های شمالی خلیج پارس و دریای عمان را در اختیار دارد و دارای جزایر بسیار استراتژیک در دهانه این تنگه است. نگاه ایران علاوه بر نقش اقتصادی که این آبراهه در اقتصاد ایران و همه کشورهای حوزه خلیج پارس دارد، نگاهی سیاسی است چرا که تنگه استراتژیک هرمز یکی از عوامل افزایش قدرت ایران در منطقه و جهان است. ایران این امکان را دارد که در مواقع خاص هر گونه رفت و آمد از این مسیر را متوقف کرده و اقتصاد منطقه ای و جهانی را تحت تاثیر خود قرار دهد. اما رفتار سیاسی ایران در تاریخ معاصر نشان داده که این کشور هرگز مایل به انجام چنین عملی نبوده چرا که در صورت بروز چنین اقدامی، اقتصاد تک محصولی و وابسته به نفت ایران نیز در معرض خطر قرار می گیرد و همین مسئله می تواند نتایج زیان باری را در بلند مدت برای امنیت ملی و ثبات سیاسی این کشور به همراه داشته باشد. علاوه بر این، تهدیدات ایران مبنی بر انسداد تنگه هرمز می تواند کشورهای دیگر منطقه را به سمت یافتن راه های جایگزین برای صادرات نفت سوق دهد که عملا موجب کاهش صادرات از مسیر تنگه هرمز شده و قدرت سیاسی ایران را در حوزه خلیج پارس کاهش خواهد داد.