نام پژوهشگر: فرزاد رضا زاده اردبیلی

مقایسه شعر عاشورا در دیوان محمد فضولی و شریف رضی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده اصول الدین 1393
  فرزاد رضا زاده اردبیلی   مهدی ناصری

داستان عاشورا و قیام امام حسین (ع)، در ادبیات کشورها، زبان ها وسرزمین های مختلف به آن پرداخته شده است. مشرق زمین به ویژه ایران و کشورهای عرب نیز در گسترش و معرفی هر چه بیشتر از این حادثه بزرگ تاریخ برآمدند، تا به بیان اندوه و ماتم و ذکر مصیبت این واقعه و قیام امام حسین بپردازند. دیوان بسیاری از شعرا پیرامون این واقعه مطالبی رانیز بیان کرده اند از جمله محمدفضولی شاعر قرن دهم هجری در آذربایجان و شریف رضی کسی که نهج البلاغه مولا علی (ع) را گردآوری کرد از جمله شاعرانی بودند که سعی داشتند اندیشه های عاشورایی را در ادبیات جهان به ویژه در سرزمین خویش بارور سازند. آثار این دو شاعر به حق آیینه تمام نمای لطیف ترین مضامین و مفاهیم عاشورا می باشد. در این میان هر دو شاعر نیز سعی بر این دارند که این واقعه بزرگ تاریخی و ویژگی آن را به طریقی به مخاطبین و شعرای نسل پس از خود انتقال دهند. شریف رضی و محمدفضولی به گونه ای این مفاهیم را با عنصر عاطفه و خیال می آرایند که در قلب و جان مشتاقان شعر و ادب تأثیر عمیق و توصیف ناپذیری می گذارد. در این پایان نامه با رجوع به دیوان شعر رضی و فضولی آن دسته از اشعار این دو شاعر بزرگ عرب و آذربایجان را که به لحاظ تعبیر و مضمون، قرابت و شباهت عمیقی میان آنها حاکم است و مفاهیم عاشورا در آنها نمود بیشتری دارد مورد بررسی قرار دهد. واژگان کلیدی: عاشورا، شعر، ادبیات تطبیقی، فضولی، شریف رضی.