نام پژوهشگر: رضا مقیسه ای
رضا مقیسه ای محسن سلیمانی
با توجه به کمبود آب در مناطق خشک و نیمه خشک استفاده مجدد از آب¬های نامتعارف امری ضروری است. فناوری¬های مختلفی برای شوری¬زدایی آب از جمله اسمز معکوس، فیلتراسیون و الکترودیالیز مورد استفاده قرار می¬گیرد. استفاده از گیاه پالایی برای شوری زدایی آب به عنوان یک روش کم هزینه و سازگار با محیط ¬زیست در تصفیه پساب ¬های شور محسوب می¬شود. در این تحقیق، توانایی سه گیاه مرغ (cynodon dactylon l.)، خرفه (portulaca oleracea l.) و کوخیا (kochia scoparia l.) در کاهش شوری محیط¬های آبی بررسی شد. به این منظور گیاهچه¬های گیاهان مذکور در محیط هیدروپونیک با شوری¬های مختلف (0، 4، 6، 8، 10 و 12 دسی¬زیمنس بر متر) به مدت 60 روز در گلخانه¬ تحقیقاتی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان کشت داده شدند. مقدار هدایت الکتریکی (ec) آب هر دو روز یکبار اندازه¬گیری گردید. در پایان دوره کشت، درصد کاهش شوری آب، میزان تجمع سدیم در بافت¬های گیاهی و وزن خشک اندام¬های گیاهی (ریشه، ساقه و برگ) اندازه گیری شد. با افزایش سطح شوری آب، درصد حذف شوری به وسیله گیاهان کاهش یافت؛ به¬طوری که بیشترین میزان کاهش در شوری 4 دسی زیمنس بر متر به وسیله گیاهان مرغ، خرفه و کوخیا به ترتیب 82، 85 و 90 درصد بود. گیاه کوخیا توانایی بیشتری در جذب سدیم نسبت به دو گیاه دیگر نشان داد که علت آن ماندگاری بیشتر در محیط و تولید زیست توده بیشتر بود. میزان تجمع سدیم در ریشه و اندام هوایی گیاهان مورد استفاده تا شوری 8 دسی زیمنس بر متر روند افزایشی و پس از آن روند کاهشی نشان داد. بیشترین میزان تجمع سدیم در گیاه مرغ به ترتیب در بافت¬های ریشه، برگ و ساقه، در گیاه خرفه به ترتیب در بافت¬های ساقه ، برگ و ریشه و در گیاه کوخیا به ترتیب در بافت¬های برگ ، ریشه و ساقه گیاه بود. درمجموع مکانیسم گیاه¬پالایی شوری در گیاهان مورد مطالعه از نوع تجمع نمک در ریشه و اندام¬های هوایی آن¬ها بود.