قارچ های میکو ریز می توانند در افزایش قابلیت دسترسی عناصر غذایی و مقاومت گیاه به تنش خشکی نقش قابل توجهی داشته باشند. در این تحقیق ابتدا وضعیت میکوریزایی ریشه گیاهان زیره سیاه، زیره سبز و گشنیز از خانواده چتریان مورد بررسی اجمالی قرار گرفت و سپس مخلوط بقایای ریشه و خاک ریزوسفری نمونه ها پس از آماده سازی گلدان های حاوی خاک استریل، بر روی سه گیاه سورگوم، شبدر و زیره سبز کشت شدند. گیاهان بعد از 60 روز برداشت شدند و مجددا درصدکلنیزاسیون میکوریزایی ریشه ها تعیین شد. نتایج نشان داد که اولا گیاه زیره سبز دارای همزیستی نسبتا خوبی با قارچ میکوریز آرباسکولار می باشد و ثانیا قارچ میکوریز همزیست با گیاه گشنیز نیز از پتانسیل همزیستی بالایی با گیاه زیره برخوردار می باشد. در این تحقیق میزان همزیستی جدایه های مربوط به زیره سبز با گیاهان سورگوم و شبدر کمتر از جدایه های مربوط به گشنیز و زیره سیاه بود. درصد همزیستی جدایه های مورد آزمایش روی زیره سبز از 6/34 تا 7/68 درصد متغیر بود و جدایه برتر انتخابی از ریزوسفر گشنیز جداسازی گردید و درصد همزیستی آن روی زیره سبز به 7/68 درصد رسید. پس از آماده سازی مایه تلقیح گیاه ارزیابی هم زیستی در مرحله کشت انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح آماری کاملا تصادفی با 5 و 4 تکرار به ترتیب در کشت اول و دوم اجرا شد. تیمارهای آزمایشی با 6 تیمار کودی شامل -mic، -n، شاهد، تمام کودها، -k، -p و دو سطح مایه زنی با میکوریزا شامل شاهد بدون تلقیح (m0) و تلقیح با میکوریزا(m1) اعمال شد. در تمام صفت های مورد مطالعه(ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، وزن تر و خشک بوته، تعداد گل در بوته، طول، حجم و درصد کلنیزاسیون قارچ در ریشه) در بین تکرارها تفاوت معنی دار مشاهده نشد، اما تفاوت معنی داری در سطح 1% بین تیمارها مشاهده گردید. بر اساس نتایج جداول مقایسه میانگین ها می توان اینگونه تفسیر کرد که گیاه زیره سبز دارای نیاز کودی پایینی بوده و مخصوصا در مرحله ارزیابی دوم در بین تیمارهای مختلف کودی و تیمار شاهد تفاوت معنی داری مشاهده نشد، اما با حضور قارچ میکوریزا تفاوت در بین صفات مورد مطالعه معنی دار بود و تیمار m1-mic در تمام صفات برترین تیمار بود.