نام پژوهشگر: محمد حسین دهقانپور فراشاه
محمد حسین دهقانپور فراشاه مرتضی زیودار
از لجن آندی مجتمع مس سرچشمه جهت استخراج فلزات گرانبهایی مانند مس، نقره، طلا و سلنیم به روش هیدرومتالورژی، استفاده شد. برای استخراج مس به روش فروشویی ، لجن آندی را با اسید سولفوریک 4 مولار و در حضور گاز اکسیژن همزده و حرارت داده می¬شود. پارامترهای مؤثر در این مرحله شامل دما، زمان اختلاط و دبی جریان اکسیژن می¬باشند که در دوسطح و با طراحی آزمایش تاگوچی l4 بررسی شدند. شرایط بهینه برای مس، دمای ℃ 80، دبی اکسیژن m3/s 3-10× 04/0 و مدت زمان 5 ساعت و با بازیابی 5/95% حاصل شد. برای انحلال نقره و سلنیم از فروشویی لجن مس¬زدایی شده از اسید نیتریک استفاده شد . برای استخراج نقره از اسید کلریدریک 2 مولار استفاده شد. پارامترهای اصلی در این مرحله شامل غلظت محلول آمونیوم و غلظت اسید نیتریک می¬باشند که هر کدام در 3 سطح و با طراحی آزمایش تاگوچی l9 بررسی شدند. در این مرحله نسبت حجمی اسید به محلول 5:100 می¬باشد. رسوب نقره کلرید حاصل توسط محلول 1 مولار آمونیوم حل شده و سرانجام با استفاده از اسید نیتریک 1 مولار رسوب نقره کلرید با خلوص بالا ته¬نشین شد و بازیابی نقره 7/91% حاصل شد. برای طلا، پارامترهای اصلی شامل نسبت فازی آبی به الکلی و غلظت استخراج کننده برای مرحله استخراج با حلال و نسبت فازی آبی به الکلی و اسیدیته سود برای مرحله¬ی عریان¬سازی می¬باشند که هر کدام در دو سطح و با طراحی تاگوچی l4 بررسی شدند. جهت استخراج طلا به روش فروشویی، لجن را با محلول تیزاب سلطانی تا دمای ℃90 حرارت داده می¬شود. سپس توسط 2 اتیل هگزانول با غلظت 5/0 و نسبت فازی آبی به الکلی 4 استخراج شد. در ادامه از محلول سود با اسیدیته 5/10 و نسبت فازی آبی به الکلی 5 عریان¬سازی شد و نهایتاً با اسید اگزالیک با نسبت 10گرم بر لیتر محلول احیاء شد. درصد بازیابی کل 80% حاصل شد. نهایتاً سلنیم محلول توسط سدیم سولفیت احیاء می¬شود. مقدار سدیم سولفیت مورد نیاز برای احیاء سلنیم موجود درون محلول 50 گرم بر لیتر محلول بدست آمد و بازیابی آن 5/95% حاصل شد. کلمات کلیدی: لجن آندی- استخراج- فروشویی- مس- نقره- طلا- سلنیم- مجتمع مس سرچشمه