نام پژوهشگر: رحمن عزیزی

«بررسی تطبیقی مفردات قرآن کریم از مجمع البیان طبرسی و کشاف زمخشری» «جزء 25 و 26»
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی قم 1392
  رحمن عزیزی   محمود طیب حسینی

چکیده قرآن کتابی آسمانی، که با تبیین پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع)، وسیله هدایت بشریت به سوی تعالی و تکامل، نیازمند فهم و درک از سوی مخاطبین خود است. فهم قرآن، که به زبان عربی مبین است، نیازمند آشنایی کامل با این زبان است. برای نیل به این امر، مراجعه به منابع اصیل و استوار امری ضروری به نظر می رسد. از جمله این منابع، منابع لغوی است که کمک شایانی در فهم معانی قرآن کریم دارد. طبرسی و زمخشری، به عنوان دو مفسر و آگاه به لغت عرب، در تفاسیر خود به ارائه معانی لغات قرآن کریم پرداخته اند. ادبیات و معانی لغات پایه اصلی تفسیر ایشان بوده و نیز از اشعار عرب جهت فهم معنای لغت بهره برده اند. مراجعه به بخش لغوی این تفاسیر، و تطبیق آن ها با یک دیگر می تواند موجب آگاهی بهتر از معانی واژه های قرآن کریم شود. در این پژوهش، لغات جزء 25 و 26 قرآن کریم که در بخش «اللغه» تفسیر مجمع البیان ذکر شده، و نیز معانی ارائه شده در تفسیر کشاف در خصوص این لغات ابتدا ترجمه شده، و سپس با یک دیگر تطبیق داده می شوند. در صورت ارائه معانی مختلف برای یک واژه توسط دو مفسر، با مراجعه به کتب لغت و سایر تفاسیر به ارائه داوری در این خصوص پرداخته می شود. در بررسی انجام شده این نتیجه حاصل شد که ایشان در ارائه معانی واژه های قرآنی با یک دیگر توافق زیادی داشته و در کمتر از ده درصد موارد، اختلافات ناچیز و غیر مبنایی مشاهده می شود. کلید واژه ها: مفردات قرآن کریم، بررسی تطبیقی، مجمع البیان، کشاف، طبرسی، زمخشری.