نام پژوهشگر: فرناز جبروتی راد

بررسی تطبیقی سنت طلبی و تجددخواهی در آثار داستانی جلال آل احمد و صادق هدایت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  فرناز جبروتی راد   محمد تقوی

در برابر ظهور تجدد عدّه ای متأثر از آن به طرد سنت ها و مذهب برخاستند. عده ای در کنار احساس نیاز به تغییر،?به سنت ها و مذهب خود نیز پایبند ماندند و گروهی به شدت در برابر تجدد ایستادند. در این تحقیق ما بر آنیم که موضع دو تن از نویسندگان معاصر یعنی صادق هدایت و جلال آل احمد را در برابر تجددخواهی و پایبندی به سنت ها و مذهب مشخص کنیم و به بیان شباهت ها و تفاوت های دیدگاه ایشان در این خصوص بپردازیم. ازنظر هدف این تحقیق، تحقیقی بنیادی، از جهت ماهیت و روش، تحقیق هم بستگی یا همخوانی و ازلحاظ فضای انجام کار تحقیقی کتاب خانه ای محسوب می شود. پس از مقدمه، بیان مفاهیم و اصطلاحات، هدف، پیشینه و روش تحقیق فصل اول شامل پیشینه ی مختصری از تجددطلبی در ایران، علل ناکامی تجددطلبان و بیان مولفه های جامعه ی سنتی و متجدد می باشد. فصل دوم پنج اثر داستانی هدایت، از منظر تطابق با مولفه های سنت و تجدد بررسی می گردد. فصل سوم به بررسی رویکرد تجدد و سنت در پنج اثر داستانی آل احمد، پرداخته شده است. فصل آخر شامل تفاوت ها و شباهت های دیدگاه این دو نویسنده در خصوص تجددطلبی و سنت خواهی می باشد. هدایت با مشاهده ی پیشرفت و تمدن غرب خواهان حذف و کنار نهادن سنت ها و مذهب به عنوان دو عامل بازدارنده ی تجدد در ایران بود. آل احمد به موازات تجددخواهی به دنبال حفظ ارزش های بومی و مذهبی مردم بود و می خواست با ظهور تجدد مردم ریشه های فرهنگی و دینی خود را از یاد نبرند و در اثر شتاب زدگی مقلد صرف محصولات، فرهنگ و تجدد غرب نباشند.