نام پژوهشگر: کیمیا قناعتیان جبذری
کیمیا قناعتیان جبذری حسین صادقی
ارزیابی تحمل به خشکی گیاهان دارویی به منظور کشت در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیت ویژهای برخوردار است. توجه به اهمیت و نقش گیاهان دارویی در صنایع مختلف و کمبود منابع آب در مناطق خشک کشور بر ضرورت انجام این آزمایش میافزاید. کاسنی با نام علمی .cichorium intybus l از خانواده asteraceae (گل ستارهایها)، گیاهی است دارویی که در اغلب نقاط ایران یافت میشود. این پژوهش به صورت آزمایش فاکتوریل، بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار، با هدف بررسی اثر کمبود آب بر شاخصهای فیزیولوژی و تغییرات فعالیت آنتیاکسیدانهای چهار اکوتیپ کاسنی (سفید شیراز، سیاه شیراز، سفید اصفهان و سیاه اصفهان) صورت گرفت. جهت انجام این پژوهش، کشت گلخانهای در چهار سطح متفاوت آبیاری 100% (به عنوان شاهد)، 80، 60 و 40% ظرفیت مزرعه انجام شد و پس از 60 روز تنش تحت تیمارهای مشخص، گیاهان برداشت و شاخصهای مورد نظر بررسی شدند. نتایج نشان داد که خشکی تأثیر معنی داری بر صفات رشدی اندازه گیری شده، از قبیل ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک شاخساره، درصد رطوبت ریشه و شاخساره و در نهایت تولید ماده خشک اکوتیپهای کاسنی داشت که البته کاهش این صفات تحت تنشهای متفاوت آبیاری، در اکوتیپها متفاوت بود. اکوتیپ سیاه شیراز با افزایش تنش خشکی، با حفظ بیشتر صفات رشدی، در نهایت موجب حفظ بیشتر ماده خشک تولیدی نسبت به سایر اکوتیپها شد. همچنین اکوتیپهای سفید شیراز و سفید اصفهان به ترتیب، بیشتر تحت تأثیر افزایش تنش قرار گرفتند وکاهش بیشتری در صفات رشدی خود ایجاد کردند. تنش خشکی همچنین باعث تغییرات درخور توجهی در فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان اکوتیپهای کاسنی گردید و با توجه به همبستگی بین صفات مشخص شد، تحمل به خشکی در اکوتیپهای کاسنی تنها با آنزیمهای کاتالاز و آسکوربیک پراکسیداز مرتبط میباشد. به طور میتوان گفت اکوتیپ سیاه شیراز، از نظر صفات رشدی و بیوشیمیایی، نسبت به سایر اکوتیپها برتر میباشد و میتواند جهت کشت در مناطق خشک مناسب باشد.