نام پژوهشگر: الهه پاک فطرت
الهه پاک فطرت نوشین ادیب
در سال های أخیر داروهای بتابلوکر (مهار کننده های بتا آدرنرژیک) در بیماری های مختلف قلبی-عروقی شامل بیماری های ایسکمیک قلبی، نارسایی قلبی، آریتمی و پرفشاری خون و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (nsaids) جهت مصارف مختلفی از جمله کنترل تب، کاهش التهاب و کنترل درد به طور روتین استفاده شده است. بسیاری از مطالعات انجام شده درصد هایی از مواد دارویی ازجمله bbs و nsaids را در فاضلاب شهری و مواد زاید تأیید کرده اند. مجموعه ای از عملیات جهت بهسازی فاضلاب انجام می شود و درصورتیکه کامل اجرا شوند می توانند تا حدود زیادی این ترکیبات را حذف نمایند. از آنجایی که بسیاری از این ترکیبات متابولیزه نشده و به همراه متابولیت های فعال و غیر فعال وارد آب آشامیدنی می شوند، مصرف طولانی مدت آب ممکن است بر سلامتی انسان اثرگذار باشد. هرچند غلظت مواد دارویی در آب آشامیدنی ناچیز است اما لازم است ارزیابی خطر در این خصوص انجام شود که این امر ازطریق اندازه گیری این مواد در آب حاصل می شود. روش های مختلفی جهت اندازه گیری این ترکیبات تاکنون بکار برده شده اند. در این پروژه طراحی و ساخت نانوشیت های گرافن به منظور تولید جاذب مناسب برای جذب ترکیباتی از خانواده بتا بلاکر و ضد دردهای غیر استروئیدی که تا کنون بررسی نشده است، مورد تحقیق قرار گرفت و از نظر سینتیک جذب، مدت زمان تماس، ph، دما، میزان واجذب، اثر حجم در جذب و غلظت واجذب توسط دو دستگاه uv و hplc بررسی شد. برای بررسی و شناسایی نانو ذرات از روش ها و دستگاههای xrd, sem, edxa, ft-ir استفاده شد. جهت دستیابی به گرافن اکساید روش استادن مایر استفاده شد. مقایسه بین ph های متفاوت نشان داد که بهترین ph برای جذب متوپرولول و لابتالول به ترتیب 8 و 7 و بهترین ph برای جذب دیکلوفناک و ایبوپروفن به ترتیب 3 و 4 میباشد. همچنین سینتیک زمان جذب با بررسی معادله درجه اول و دوم مورد مطالعه قرار گرفت. برای متوپرولول و لابتالول و همچنین دیکلوفناک و ایبوپروفن معادله درجه دوم توصیف بهتری برای جذب می¬باشد. با توجه به جذب ناچیز دیکلوفناک و ایبوپروفن توسط نانوشیت های گرافن اکساید (به ترتیب 16 و 12 درصد)، ادامه ی مطالعات تنها بر روی متوپرولول و لابتالول انجام پذیرفت. مطالعات واجذب برای متوپرولول و لابتالول انجام شد و بهترین حلال واجذب بافر 10 شناسایی شد. پس از آن مطالعات حجم جذب و غلظت واجذب بر روی متوپرولول و لابتالول توسط دستگاه hplc انجام گرفت. مطالعات معتبر سازی بر روی جذب و واجذب داروهای متوپرولول و لابتالول توسط نانوشیت¬های سنتز شده نشان دهنده حد شناسایی 19/0 و 058/0 و حد تعیین مقدار 58/0 و 177/0 میکروگرم/میلی لیتر قبل و بعد از تغلیظ برای داروی متوپرولول می¬باشد. این اطلاعات در خصوص لابتالول معادل 31/0 ،038/0 و 96/0 ، 11/0 میکروگرم/میلی لیتر می¬باشد. حجم نمونه مورد بررسی 100 میلی لیتر بوده و میزان فاکتور تغلیظ برای هر دو دارو 20% در نظر گرفته شد. میزان انحراف از استاندارد محاسبه شده برای غلظت¬های 50 تا 1000 نانوگرم/میلی لیتر محاسبه گردید و معادل 65/2 درصد برای متوپرولول و 33/3 درصد برای لابتالول می¬باشد. حداکثر ظرفیت جذب برای متوپرولول و لابتالول، 57/28 و 71/35 میلی گرم/گرم بدست آمد.